اصلاح الگوی مصرف از نگاه اسلام صفحه 224

1. در عزاداری­ها

از خواص و آثار رنگ سیاه، آن است که به صورت طبیعی، رنگی حزن آور و دلگیر و مناسب عزا و ماتم است. از همین روی، بسیاری از مردم جهان از این رنگ برای اظهار اندوه در مرگ دوستان و عزیزان خود سود می جویند. البته انتخاب رنگ سیاه در ایام سوگواری، علاوه بر نکته یاد شده، علت منطقی- عاطفی نیز دارد.(1)

از روایات به روشنی بر می آید که سیاه پوشی در عزاداری اهل بیت علیه السلام مطلوبیت دارد. به روایت ابن ابی الحدید در شرح نهج البلاغه، امام حسن«ع» در سوگ امیرمؤمنان علی«ع» جامه سیاه پوشید و با همین جامه برای مردم خطبه خواند.(2)

در روایتی دیگر آمده است:

«لمّا قُتل الحسین بن علی علیه السلام، لبسن نساءُ بنی هاشم السواد:(3) چون حسین بن علی علیه السلام به شهادت رسید، زنان بنی هاشم سیاه پوشیدند.»

بر همین اساس، برخی از فقیهان تصریح کرده اند که در ایام سوگواری امام حسین علیه السلام، سیاه پوشیدن کراهت نداشته بلکه استحباب دارد.(4)

هر چند این روایات، سیاه پوشیدن در زمان شهادت را می­رساند و به صراحت، بر سیاه پوشی در سالگرد آن در زمان­های بعد دلالتی ندارد، لیک دست کم اصل سیاه پوشی در عزاداری ائمه علیه السلام را می­رساند و از آن جا که در سال­های بعدی نیز، اصل عزاداری مطلوبیت دارد، می­توان مطلوبیت سیاه پوشی را نیز استفاده کرد. با این حال، در این کار نباید افراط کرد و هفته ها و گاه ماه ها بدین جهت سیاه پوشید. چه، این کار نه دلیلی دارد و نه عزادار بودن را از غیر آن متمایز می­سازد.

با این حال، روایات یاد شده، در خصوص سوگواری برای اهل بیت علیه السلام وارد

1- . نک: ابن هشام، السیره النبویه، تحقیق مصطفی سقا، ج3، صص10- 11.
2- . نک: ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج16، ص22.
3- . برقی، احمد بن محمّد بن خالد، محاسن، ج2، ص420.
4- . نک: بحرانی، یوسف، الحدائق الناضره، ج7، ص116.