اصلاح الگوی مصرف از نگاه اسلام صفحه 244

دو. هدیه ازدواج

اندک بودن مَهرُ السُّنه و تأکید پیشوایان دین بر آسان­گیری در تعیین مَهریّه، عمدتاً به جهت رفع موانع ازدواج و ترغیب به ایجاد رابطه زناشویی است؛ امّا این به هیچ روی، به معنای ناپسند بودن تبادل هدیه میان دو همسر یا خانواده­های آنها نیست.

پیشوایان دینی ما، در کنار عمل به سنّت نبوی در مَهر و تأکید بر فراتر نرفتن از آن، گاه هدیه­های پر ارزشی را به همسران خود بخشیده­اند و نام آن را نه مهر که «نِحله(هدیه)» نهاده­اند.(1) جالب توجه، آن که در هیچ یک از گزارش­ها، سخنی از درخواست قبلی دختر یا خانواده او به میان نیامده است.

ج) مراسم و جشن ازدواج

از بُعد اقتصادی، بحث مراسم ازدواج، بر اساس روایات در مبحث «ولیمه» دادن، متمرکز شده است. در روایات مربوطه، تصریح شده که دعوت مردم به غذا، در پنج مورد استحباب دارد: ازدواج، بازگشت از حج، ولادت فرزند، خرید منزل و ختنه کردن فرزند.(2) برخی از فقیهان تصریح کرده­اند که دعوت از مؤمنان و نیز دعوت از فقیران در کنار توانگران و به ویژه خویشان، همسایگان و همکاران شغلی، استحباب و فضلیتی فزون­تر دارد و اجابت دعوت به عروسی نیز مستحب است. مگر آن که در مجلسی صرفاً ثروتمندان دعوت شده باشند که در این صورت، اجابت دعوت، استحبابی ندارد.(3) این نکته اخیر، از روایاتی بر می آید که در مبحث پذیرایی از میهمان خواهد آمد.

1- . درگزارش ازدواج امام جواد علیه السلام با دختر مأمون آمده است که ایشان مهر را همان مهر السنه قرار داد و صد هزار درهم نیز به عنوان نحله به همسرش بخشید. نک: شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، ج3، ص398.
2- . نک. شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ج3، ص402.
3- . نک: بحرانی، یوسف، الحدائق الناضره، ج23، ص32. (برخی از فقیهان اهل سنت، اجابت دعوت عروسی را، واجب دانسته­اند، مشروط برآن که لهوی درآن نباشد. نک: ابن قدامه، عبدالله، المغنی، ج8، ص106)