اصلاح الگوی مصرف از نگاه اسلام صفحه 246

«این خانه بزرگ در دنیا به چه کارت می آید که در آخرت، نیازت به آن بیشتر باشد! آری، اگر می خواهی که با آن به آخرت رسی، باید که در آن، میهمان را پذیرایی کنی و با خویشاوندانت بپیوندی و حقوقی را که از آن خانه بر گردن داری، به مستحقّانش برسانی.»(1)

بدین جهت و از سوی مقابل، روایاتی وجود دارد که داشتن مسکن وسیع را نشانه خوشبختی آدمی بیان کرده­اند. رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود:

«من سعاده المرء المسلم المسکن الواسع:(2) از خوشبختی فرد مسلمان، [در اختیار داشتن] مسکن وسیع است.»

روشن است که وسعت مسکن بایستی در حدی باشد که نیازهای فرد را به طور شایسته تأمین نماید، برای استراحت یا مطالعه افراد خانواده، به مقدار لازم اتاق وجود داشته باشد، و برای پذیرایی از میهمان و برگزاری جلسات متعارف خانوادگی، فشاری متوجه اعضای خانواده نگردد. ولی در اختیار گرفتن فراتر از این مقدار، که نیازی بدان نیست، گونه­ای اسراف و تجمّل­گرایی به شمار می­رود و به تعبیر روایات یادشده، فراتر از حدّ کفاف است.

الف) کیفیت ساختمان

در مورد کیفیّت ساختمان سازی نیز، استحکام و زیباسازی آن در کنار رعایت حدّ اعتدال با معیار قرار دادن نیاز، بایسته می­نماید. ساختمان از یکسو بایستی با مصالح ساختمانی مرغوب ساخته شود، در برابر زلزله، مقاوم سازی گردد(3) و امکانات رفاهی و ایمنی در حدّ متعارف، در آن تعبیه شود. همچنین، زیبا سازی ساختمان در حدّ متعارف نیز، در واقع تأمین یکی از نیازهای آدمی یعنی نیاز به زیبایی است. بدین جهت، در

1- . نهج البلاغه، خطبه 200.
2- . شیخ کلینی، الکافی، ج6، ص526.
3- . رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: «اذا عمل احدکم عملاً فلیتقن: هرگاه یکی از شما کاری انجام می­دهد، محکم کاری نماید.» (شیخ کلینی، الکافی، ج3، ص263)