اصلاح الگوی مصرف از نگاه اسلام صفحه 254

5. وسیله نقلیه

در مورد مرکب و وسیله نقلیه، از یکسو روایاتی وجود دارد که در اختیار داشتن مرکب راهوار را نشانه خوشبختی آدمی دانسته­اند، از جمله:

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود:

«من سعاده المرء المسلم المرکب الهنئ:(1) از نیک بختی فرد مسلمان، [در اختیار داشتن] مرکب راهوار است.»

امام باقر علیه السلام فرمود:

«من شقاء العیش المرکب السوء:(2) از دشواری زندگی، [دار بودن] مرکب بد می باشد.»

نیک روشن است که منظور از سعادت در این گونه روایات، رفاه و آسایش است.

و از سوی دیگر، از خرید مرکب گران قیمت، در صورتی که مرکب ارزان­تر از آن، نیاز را برطرف و رفاه و آسایش آدمی را تأمین می­کند، نکوهش کرده آن را گونه ای از اسراف و زیاده روی دانسته­اند و بر میانه روی در این امر تاکید کرده اند.امام صادق علیه السلام می فرمایند:

«...ویرکبوا قصداً... أتری الله ائتمن رجلاً علی مالٍ خوّل له أن یشتری فرساً بعشره آلاف درهم ویجزیه فرس بعشرین درهماً!... وقال: لا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لایُحِبُّ الْمُسْرِفِینَ(3):(4) و [خداوند، تجویز نمود که مردم] در حدّ میانه، از مَرْکب استفاده کنند... آیا چنین می پنداری که خداوند، مالی را نزد مردی امانت می نهد و آن گاه به وی اجازه می دهد تا اسبی به ده هزار درهم بخرد، در حالی که اسبی به بیست درهم، او را کافی است... [مگر نه آن است که خود] فرمود: اسراف مکنید که او، اسرافکاران را

1- . شیخ کلینی، الکافی، ج6، ص536.
2- . همان، ص573.
3- . اعراف(7)، آیه31.
4- . عیاشی، محمّد بن مسعود، تفسیر العیاشی، ج2، ص13.