اصلاح الگوی مصرف از نگاه اسلام صفحه 286

روایات نیز تأکیدی ویژه بر آن نموده اند.(1) برای نمونه، امام صادق علیه السلام فرمود:

«...ولکن الله عزّوجل فرض فی أموال الاغنیاء حقوقاً غیر الزکاه... علی قدر طاقته وسعه ماله فیؤدی... إن شاء فی کل یوم وإن شاء فی کل جمعه وإن شاء فی کل شهر:(2) لکن خداوند عزّوجل در دارایی­های توانگران به جز زکات، حقوقی دیگر واجب و مقرر کرده... به اندازه توان و وسعت مالی که دارد... بسته به میل خودش هر روز یا هر جمعه یا هر ماه بپردازد.» بر این اساس، انفاق مورد بحث، ویژه زکات نیست.

همچنین در روایاتی فراوان، بر استحباب وقف کردن در راه خدا و پاداش های پیوسته و جاری آن تاکید شده است.(3)

پاسخ به یک پرسش

با توجه به نکات پیش گفته مبنی بر مطلوبیت حج مستحبی و عمره و نیز انفاق و کمک به محرومان، اکنون این پرسش مطرح است که کدامیک از این دو، فضلیتی بیشتر و اولویت دارد. نیک روشن است که انجام حج واجب برای مستطیع، نه صرف اولویت و فضیلت، که حکمی الزامی است. چنان که در نقطه مقابل، ثبت نام حج واجب برای غیر مستطیع، لزومی نداشته بلکه در صورتی که هنگام اعزام، مستطیع نباشد، حج واجب خود را بجای نیاورده و در صورتی که در سال­های بعد مستطیع شود، باید دوباره حج گذارد.(4)

لیک در خصوص اولویت حج مستحبی و عمره بر صدقه یا برعکس، روایات مربوطه، در نگاه نخست گونا­گون و ناسازگار می­نماید. از یکسو، روایاتی چند، بر اولویت حج مستحبی برصدقه دادن، تصریح نموده­اند.

1- . برای نمونه نک: شیخ کلینی، الکافی، ج4، ص2.
2- . همان، ج3، ص498؛ شیخ حرّ عاملی، وسائل الشیعه، ج6، صص27- 28.
3- . نک: شیخ حرّ عاملی، وسائل الشیعه، ج13، صص292- 323.
4- . نک: نجفی، محمّد حسن، جواهر الکلام، ج17، ص271.