اصلاح الگوی مصرف از نگاه اسلام صفحه 290

رفع نیاز محرومان اولویت می­یابد و دو روایتِ به ظاهر ناهمگون پیش گفته را این چنین می­توان جمع نمود.

به هر حال این بحث، در خصوص تزاحم صدقه مستحب با حج مستحب است، ولی پرداخت حق معلوم [: زکات باطنی] که پیشتر اشارت رفت، نوعی الزام می­باشد و ادلّه آن، جای هیچ گونه اهمالی را باقی نمی­گذارد و بی­تردید، بر حج مستحبی تقدم دارد.

باری این نکته یاد کردنی است که در برخی روایات، صرفه­جویی در هزینه­های زندگی و صرف پس انداز آن در راه حج مستحبی، مطلوب دانسته شده است. امام صادق علیه السلام فرمود:

«أطعم عیالک الخلّ والزیت وحجّ بهم کلّ سنه:(1) به خانواده ات، سرکه و روغن بخوران و آنان را هرساله به حجّ ببر.»

نیز به یکی از اصحاب خود به نام عیسی فرمود: «یا عیسی إن استطعت أن تاکل الخبز والملح وتحجّ فی کلّ سنه فافعل:(2) ای عیسی، اگر توانستی نان و نمک بخوری و هر ساله حجّ بجای آوری، انجام ده.» تردیدی نیست که زندگی سخت و ساده برای خانواده برای تأمین هزینه­های حج، مشروط به تمایل و رضایت تک تک افراد خانواده است، چه، در جای خود گفته­ایم تأمین هزینه­های زندگی در حدّ متعارف و به دور از سخت­گیری، وظیفه مرد است و او نباید خانواده خود را وادار به ساده زیستی نماید.

د) اطعام و میهمانی دادن

اشاره

از جمله مکارم اخلاق و فضلیت­های دینی در روابط اجتماعی، میهمانی دادن و اطعام دیگران است که بخشی از درآمد فرد مسلمان را به خود ویژه می­سازد. قرآن کریم تأکیدی ویژه بر اطعام نیازمندان نموده و ایثار مالی در شرایط دشوار اقتصادی را، سخت ستوده و بی توجهی به آن را نکوهش فرموده است. برای نمونه: