اصلاح الگوی مصرف از نگاه اسلام صفحه 293

نیز علی علیه السلام در انتقاد از فرماندار خود در بصره، فرمود:

«...ما ظننت أنّک تجیب الی طعام قوم عائلهم مجفوّ وغنیهمّ مدعو:(1) گمان نمی­کردم میهمانی گروهی را بپذیری که نیازمندانشان با ستم محروم شده و ثروتمندانشان دعوت شده اند.»

یک) پذیرایی مناسب و بدور از تکلف

این بحث را پیشتر در مبحث تغذیه، مطرح نمودیم. اکنون بیفزاییم که پذیرایی ویژه از میهمان، حدّ زمانی خاصی دارد و در روایات، دو روز بیان شده است و پس از آن، میهمان بایستی به آن چه برایش آماده می­کنند، قانع باشد.

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود:

«الضیف یلطف لیلتین، فإذا کان اللیله الثالثه فهو من اهل البیت یأکل ما ادرک:(2) میهمان دو شب لطفی[ویژه] می­شود، هرگاه شب سوم فرارسید، او از اهل خانه به شمار می­رود و هر چه دید، می خورد.»

دو) پذیرایی از صاحبان عزا

بر خلاف سنت رایج کنونی، که هنگام از دنیا رفتن کسی، دیگران برای صرف غذا به خانه صاحب مصیبت می­آیند و او در کنار همه مصیبت­ها و اندوه­ها، ناچار است از میهمانانی فراوان نیز پذیرایی نماید، از دیدگاه آموزه­های دینی، دیگران بایستی به پذیرایی و اطعام مصیبت زدگان بپردازند.

امام صادق علیه السلام فرمود:

«الاکل عند اهل المصیبه من عمل اهل الجاهلیه، والسنه البعث الیهم بالطعام کما امر به النبی صلی الله علیه و آله فی آل جعفر بن ابی طالب لما جاء نعیه:(3) خوردن نزد مصیبت دیدگان، از رفتارهای مردمان جاهلیت است و سنت [اسلامی] آن است که برای آنان غذا

1- . نهج البلاغه، نامه 47.
2- . شیخ کلینی، الکافی، ج6، ص283.
3- . شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، ج1، ص182.