اصلاح الگوی مصرف از نگاه اسلام صفحه 318

ج) گناه سنگین اسراف و تبذیر

اشاره

نگاهی به آموزه های دینی در باره اسراف و تبذیر، تردیدی در حرمت آن باقی نمی گذارد. هرچند برخی آیات و روایاتی که اسراف را نهی و نکوهش کرده، عام و مطلق است، ولی بی تردید اسراف مالی از مصادیق بارز آن به شمار می رود:

{وَکُلُوا وَاشْرَبُوا وَلاتُسْرِفُوا إِنَّهُ لا یُحِبُّ الْمُسْرِفِینَ:(1) بخورید و بیاشامید و[لی] اسراف نکنید که او، اسرافکاران را دوست ندارد.}

{وَأَنَّ الْمُسْرِفِینَ هُمْ أَصْحَابُ النَّار:(2) و اسرافکاران، همدمان آتشند.}

{وَلا تُبَذِّرْ تَبْذیراً، إِنَّ الْمُبَذِّرینَ کانُوا إِخْوانَ الشَّیاطینِ وَکانَ الشَّیْطانُ لِرَبِّهِ کَفُورا:(3) و هرگز اسراف و تبذیر مکن، چرا که تبذیرکنندگان، برادران شیاطینند و شیطان در برابر پروردگارش، بسیار ناسپاس بود. }

روایات نیز، اسراف و تبذیر را از گناهان کبیره دانسته اند(4) که علت این حکم، وجود آثار نامطلوب و پیامدهای بی شمار اسراف است که بعد از این خواهد آمد.

بر همین اساس، فقیهان، به حرمت اسراف تصریح نموده(5) و آن را مورد اتفاق همه و حتّی از ضروریات دین(6) دانسته و برخی نیز، اسراف را جزء گناهان کبیره شمرده اند.(7)-(8)