اصلاح الگوی مصرف از نگاه اسلام صفحه 323

نبوده به اسراف منتهی نگردد.(1)

کمبود آب، از چالش­های مهم هزاره سوم است. کشورهایی که با کمبود آب روبرو هستند، ناچارند بخشی از آب موجود در بخش کشاورزی را به مصرف شرب برسانند و در نتیجه، مواد غذایی بیشتری وارد نمایند. این در حالی است که مصرف مفید آب، بسی بیش از مصرف کل آب است و مقدار زیادی از آن در مسیر انتقال و هنگام مصرف، هدر می رود. روشن است که اصلاح سیستم توزیع و تعویض لوله های فرسوده، از هدر رفتن بخشی از آن جلوگیری می کند. با این حال، نقش مصرف کنندگان در این امر بسی مهم تر بوده و اصلاح الگوی مصرف توسط آنان می تواند از کمبود آب و مشکلات ناشی از آن همچون جیره بندی و قطع آب و نیز کمبود برق تولید شده از نیروگاه های برق آبی و خاموشی پیشگیری کند.

دو. اسراف در خوردنی ها و آشامیدنی ها

در آیات قرآن، با اشاره به حق آدمی در استفاده از غذا و آب، بر این نکته تأکید شده است که در این امر، اسراف و زیاده روی نشود:

{وَکُلُوا وَاشْرَبُوا وَلاتُسْرِفُوا:(2) بخورید و بیاشامید [ولی] زیاده روی مکنید. }

نهی از اسراف در این آیه -به مفهوم گسترده اش- شامل هرگونه زیاده روی در مصرف و پرخوری، و هدر دادن مواد غذایی می شود.(3) روایات فراوانی در نکوهش پرخوری و نیز خوردن از روی سیری رسیده است که خود، مصداقی از اسراف به شمار می­رود. از جمله امام صادق علیه السلام فرمود:

«إنّ الله تبارک وتعالی یبغض کثرهَ الأکل:(4) به راستی خداوند، پرخوری را ناخوش می­دارد.»

1- . نک: علاّمه حلّی، نهایه الأحکام، ج1، ص109.
2- . اعراف(7)، بخشی از آیه31.
3- . نک: شیخ طوسی، التبیان، ج4، ص386؛ محمّد رشید رضا، تفسیر المنار، ج8، صص384- 385.
4- . برقی، احمد بن محمّد بن خالد، محاسن، ج2، ص446.