اصلاح الگوی مصرف از نگاه اسلام صفحه 330

خود قرار می داد) فراتر نرود.(1)

مهریه­های سنگین، با توجه به این که تعهدی بر دوش مرد و دِیْنی بر ذمه اوست، می تواند موجب بی رغبتی جوانان به امر ازدواج و در نتیجه بروز مشکلات متعدد فردی و اجتماعی و یا تن دادن به آن و قبول عواقب آن گردد و نفرت و دشمنی را در جامعه موجب شود، چنان که امیرمؤمنان علیه السلام می­فرمایند:

«لاتغالوا بمهور النساء فتکون عداوه:(2) مهریه ها را بالا نگیرید که موجب دشمنی می گردد.»

دوم: زیاده روی در تهیه لوازم زندگی(جهیزیه) و به ویژه مطالبه کالاهای لوکس و تجمّلاتی یا وسایلی که در درجه نخست از اهمیت قرار نمی­گیرند و از جمله افراط در مطالبه یا خرید زیور آلات، که بیشتر ناشی از حس هم چشمی و رقابت یا خود نمایی و فخر فروشی است. چنان که گاه، عروس و داماد، وضعیت خود را با شرایط فعلی زندگی پدر و مادر خود مقایسه می­کنند و تمام امکانات موجود آنان را خواستارند.

نُه. اسراف در حامل های انرژی

امام کاظم علیه السلام به نقل از حضرت علی علیه السلام می فرمایند:

«خمس تذهب ضیاعاً: سراج تقده فی الشمس... والضوء لاینتفع به:(3) پنج چیز ضایع می شود، چراغی در [نور] خورشید برافروزی... و نوری که استفاده نشود.»

این گونه روایات، در واقع معیارهای اسراف را بر استفاده نابجا از نور و چراغ، تطبیق داده است و بدین سان هرگونه مصرف نادرست از انرژی و یا هدر دادن آن -که چراغ و نور، نمونه ای از آن است- اسراف به شمار می آید.

1- . نک: شیخ حرّ عاملی، وسائل الشیعه، ج15، صص5- 12 و 19- 20. نیز نک: شیخ کلینی، الکافی، ج5، صص377- 378.
2- . نک. شیخ حرّ عاملی، وسائل الشیعه، ج15، ص11.
3- . شیخ طوسی، امالی، ص285.