اصلاح الگوی مصرف از نگاه اسلام صفحه 336

و هزینه میلیاردی چاپ اسکناس)، همگی از مصادیق مصرف نادرست و تضییع سرمایه های ملّی به شمار می روند. نیک روشن است که زیان این گونه رفتارها، به همه مردم بر می­گردد. بنابراین، همگی بایستی در فرهنگ سازی مصرف بهینه و اصلاح شیوه استفاده از وسایل و اموال عمومی، کوشا بوده و سهم باشیم.

چهارده. استفاده غیر بهینه از زمان

اشاره

اتلاف وقت و استفاده نادرست از فرصت­ها، از مهم ترین مصادیق اسراف است که با مصرف نادرست کالاها و اموال، رابطه­ای دوسویه دارد؛ زیرا از یکسو، کم کاری و بی نظمی افراد در قبال مراجعات و کارهای ارباب رجوع و تأخیر انداختن کارهای آنان، موجب مراجعات مکرر و صرف هزینه­های مختلف مادّی می­گردد و از سوی دیگر، استفاده نکردن مردم از امکانات دولت الکترونیک، ناکار آمدی سیستم حمل و نقل عمومی متناسب با هر شهر و استقبال کم مردم از آنها و در مجموع، عدم رعایت الگوی مصرف از امکانات عمومی، خود موجب اتلاف وقت گسترده­ای از تک تک افراد می شود.

بنابراین، مدیریت ناکارآمد زمان، هم علت تضییع اموال و هدر دادن امکانات قرار می گیرد و هم معلول آن. ضمن آن که بی تردید وقت برای آدمی، بیش از امکانات مادّی ارزشمند است، چه، قابل بازیافت و تولید مجدد نیست. از این رو در آموزه­های دینی، بر استفاده صحیح از فرصت­ها، سخت تأکید شده است. برای نمونه، رسول خدا صلی الله علیه و آله می فرمایند:

«به عمر خود بخیل­تر باش تا به درهم و دینارت...»(1)

همچنین، در مورد ارزش نهادن به وقت مردم و رسیدگی به موقع به کارهای آنان، امیرمؤمنان علیه السلام خطاب به مالک اشتر و در واقع خطاب به همه مسئولین و متصدیان امر می­فرمایند: