اصلاح الگوی مصرف از نگاه اسلام صفحه 34

و امکانات است.

انسان نسبت به خدا، خود، دیگران و حتّی طبیعت مسؤولیت دارد و در باره هر یک بار امانتی را به دوش می کشد و به تناسب آن نیز باید پاسخگو باشد.(1)

از آنجا که مصرف، به کار بستن و استفاده از هر امر در مورد خویش است، نمی توان آن را منحصر در بهره وری از امکانات مادّی خلاصه نمود، بلکه پاسداشت هر امانت، مصرف صحیح آن است. در این جا به برخی از این امانت ها و بکار بستن صحیح آن، اشاره می شود.

الف) قرآن و اهل بیت علیهم السلام

قرآن و اهل بیت علیهم السلام دو امانت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در میان امت اسلامی است،(2) که هریک پاسداشتی ویژه دارد.

پیش از توضیح بیشترْ پاسخ به این پرسش لازم است که آیا بهره مندی از قرآن و اهل بیت علیهم السلام نوعی از مصرف به شمار می آید؟

آری، اگر فقط به معنای رایج مصرف در بُعد اقتصادی بنگریم، طرح این مسئله این جا مناسب نیست؛ ولی از آن رو که بهره مندی از نعمت های الهی -نعمت های مادّی و معنوی- نوعی به کاربستن و مصرف آن است، سخن از آن در این بخش به عنوان طرح بحث لازم و ضروری است. لذا در این جا به این مسئله اشاره ای کوتاه می شود.

وظیفه آدمی نسبت به قرآن این است که از احکامش پیروی نماید. آن را خوانده و در باره مسایل آن بیندیشد،(3) تا مشمول شکایت پیامبر صلی الله علیه و آله نشود، آنگونه که قرآن

1- . نک: گروه پژوهشی علوم قرآن و حدیث، فرهنگ روابط اجتماعی در آموزه های اسلامی، ج2. ص61.
2- . «إنّی تارک فیکم الثقلین، کتاب الله وعترتی...؛ شیخ صدوق، امالی، ص500؛ نیز نک: نسائی، احمد بن شعیث، السنن الکبری، ج5، ص45.
3- . تفصیل وظایف آدمی نسبت به قرآن را در جزوه تدبر در قرآن کریم نوشته آقای محمّد حسین الهی زاده پی گیری نمایید.