اصلاح الگوی مصرف از نگاه اسلام صفحه 62

است.(1) شهید اوّل، چنین هزینه ای را از برترین صدقات دانسته است.(2)

نسبت به توسعه مادّی، در برخی زمانها تأکید بیشتری شده است. به مَثل، دراعیاد و شب و روز جمعه لازم است با توسعه بر افراد تحت سرپرستی و ایجاد نشاط در آنها با تهیه هر آنچه از گوشت، شیرینی، میوه و سبزیجات میسّر است، این زمانها را ممتاز نمود.(3)

با توجه به استحباب توسعه، هزینه هایی که به این منظور انجام می شود، جزء مؤونه به شمار رفته و پرداخت خمسِ آنها واجب نیست.(4)

7. اسراف

اسراف هفتمین سطح از سطوح مصرف است. در این سطح افراد از حدّ طبیعی مصرف خارج شده و زیاده روی در تأمین نیازهای مادّی دچار می گردند.

افراد جامعه در تمام سطوح به گونه ای به این امر مبتلایند که از بین بردن و به هدر دادن مال و هزینه کردن مال، فراتر از میزانی که شایسته اوست از مصادیق آن است.

از آن رو که به این سطح از مصرف در فصل های آینده به تفصیل خواهیم پرداخت به همین مقدار بسنده می گردد.

سه. سطح مطلوب تأمین نیازها

مبتنی بر مطالب پیش در بیان سطوح برآورده نمودن نیازهای مادّی، اکنون این پرسش مطرح است که سطح مطلوب تأمین نیازمندها چیست؟ چه، برای برطرف ساختن نیازهای مادّی، می­توان به حداقل ممکن اکتفا نمود؛ غذا و لباسی بسیار ساده و کمترین لوازم زندگی و سایر امکانات درحد ضرورت و می­توان سطوح بالاتری را از نظر مقدار

1- . الحدائق الناضره، ج18، ص15.
2- . شهید اوّل، الدروس، ج1، ص255.
3- . همان، ص155؛ نیز نک: علاّمه حلّی، تذکره الفقهاء، ج14، ص263. علاّمه حلّی
4- . امام خمینی، تحریر الوسیله، ج1، ص357.