- سخن ناشر 1
- پیش گفتار مؤلف 1
- صبر و استقامت حقیقت صبر 2
- اشاره 2
- صبر، راه رسیدن به رستگاری 4
- مراحل سه گانه صبر 5
- گناه بزرگ بدبینی 6
- بدبینی انوشیروان به بوذرجمهر 8
- اشاره 8
- 1- توکل 10
- اشاره 11
- 2- رضایت به قضای پروردگار 11
- حکایت علی بن یقطین وابراهیم جمّال 11
- 3- شکرگزاری نعمت های پرودگار 13
- 4- داروی صبر 13
- 5- استقامت 14
- ارزش صبر راه رسیدن به الطاف پروردگار 14
- اشاره 14
- 6- امید 14
- دقت در آیات و روایات 15
- مراحل سه گانه صبر 16
- ارزش صبر در آیات قرآن 17
- صبر ، بهترین عامل رسیدن به کمال 19
- خویشتن داری در عبادت 21
- صبر و شکیبایی سید ابراهیم قزوینی 22
- دوری اهل صبر از بخل 25
- اشاره 26
- مُبلِّغ سرزمین یمن 27
- ارزش مبلّغ دین اسلام 29
- صبر در ترویج دین 30
- صبر و تحمل علی علیه السلام 34
- ثروت با خدا بودن 36
- اشاره 38
- مقام خلادۀ بنت اوس در بهشت 40
- ارزش های قیام امام حسین علیه السلام 42
- مراحل سه گانه صبر در روزه 43
- تجلی جمال محبوب بر حضرت موسی علیه السلام 45
- مقام شهدای کربلا در بهشت 47
- گفتگوی غیر مستقیم خدا با صابران 48
- درود خدا بر روزه داران 50
- اشاره 51
- تقسیمات صبر منافع دنیایی و اخروی صبر 51
- خرج علم و عمل در راه رضای خدا 54
- حکایت امام کاظم علیه السلام با کافر ریاضت کشیده 55
- دنباله حکایت امام کاظم علیه السلام 57
- ارزش خرج کردن در راه ابی عبدالله علیه السلام 57
- بهره خدایی جوان متدین 62
- اشاره 64
- گنج صبر توجه به گنج حقیقی 64
- داستانی از گنج مادی و معنوی 70
- تقوای حاج ملا هادی سبزواری 73
- ملاقات حاجی سبزواری با شیخ عبدالنبی 74
- اشاره 75
- گوهر صبر ظاهر و باطن صادقان و متقین 75
- معرفی گروه متقین 77
- صبر در برابر مشکلات اقتصادی 78
- صابرتر بودن شیعیان از امامان معصوم 80
- چهار مرحله مختلف صبر 82
- تقوای اقتصادی صابران و متقین 83
- فضیلت امیرالمؤمنین علیه السلام بر تمام انبیا 85
- راه صبر سه عنصر معنوی در اسلام 87
- اشاره 87
- معامله عمل صالح با پروردگار 88
- اخلاق ؛ بخش سوم دین 91
- تحلیل ایمان در نهج البلاغه 92
- مبارزه با هواهای نفسانی و ترس از خدا 93
- تقوای شدید ، با ترس از قیامت 96
- ترک محرمات از ترس عذاب 97
- حقیقت صبر و امر به آن 99
- اشاره 99
- صبر و تحمل پروردگار 101
- حکایت جوان صالح و پیشنهاد عجیب 103
- اشتباه دخالت دادن عنصر شانس 104
- پاداش خدا به جوان صالح 106
- صبر در طاعت و عبادت 108
- اشاره 109
- حقایق شش گانه دست یابی به مغفرت خداوند 109
- توبه خاص هر گناه 110
- توبه مشروب فروش 113
- اهتمام همه جانبه در توبه دادن گنهکار 114
- بهشت در قبال طاعت 116
- شکر گزاری در برابر نعمات الهی 118
- قضا و رضا، نقشه صحیح زندگی 119
- صبر در کنار بلا 121
- اشاره 123
- مقام انسان صبر در برابر گناهان 123
- ارزش وجودی پرورش یافتگان دین 125
- ارزش و مقام انسان 128
- گناه ، نابود کننده ارزش های معنوی 129
- ارزش و مقام انسان 133
- حال مؤمن صبور بعد از مرگ 134
- آیین مهرمهر و محبت پیامبر اسلام صلی الله علیه وآله 137
- اشاره 137
- فداکاری پدر و مادر در حق فرزند 139
- حق پدر و مادر بر فرزندان 142
- محبت پیامبر صلی الله علیه وآله به یهودی 144
- محبت به حیوانات 147
- اشاره 149
- مقصود دشمن از اتهام 151
- پیدایش عقیده های مختلف با زبان 152
- بزرگواری و عظمت امام مجتبی علیه السلام 153
- مظلومیت اهل بیت علیهم السلام 155
- ظلم حکومت ها به شیعه 156
- معنای لغوی «حُسنی» 157
- حسن ، مجمع تمام خوبی ها 158
- اشاره 160
- عظمت صبر معنای حقیقی صبر 160
- صبر ؛ خاموش کردن آتش خشم 162
- صبر و زحمت تحصیل ملا مهدی نراقی 163
- عزت نفس ملا مهدی نراقی 164
- زبان ، خطرناک ترین عضو بدن 165
- برخورد ملا احمد نراقی با فرماندار کاشان 168
- حلال و طیب جدایی از خواسته های نامشروع 170
- اشاره 170
- سفارش انبیا علیهم السلام به کسب و مقام حلال 171
- نظر نویسندگان منصف اروپایی در مورد تمدن اسلامی 174
- علی علیه السلام عبد مصلح شخصیت و تواضع ابن فهد حلی 179
- اشاره 179
- خصوصیات بندگان خاص خدا 180
- بنده مؤمن واقعی 181
- کمال صلاح امیرالمؤمنین علیه السلام 183
- بندگی و عبادت علی علیه السلام 184
- افتخار آفرینی امیرالمؤمنین در لیلۀ المبیت 186
- تأسی ائمه به امیر المؤمنین در عبادت 186
- عبادت پنهان عاشقان خدا 187
- عبادت خائفانه امیر المؤمنین 188
- اشاره 189
- انتخاب برترهدایت انسان، اختیار یا جبر 189
- بی ارزشی هدایت اجباری 191
- با ارزش بودن هدایت اختیاری 193
- هدایت در پیروی از علی علیه السلام 194
- ضلالت دشمنان و صبر امیرالمؤمنین علیه السلام 196
- صبر اولین و آخرین مظلوم عالم 199
- ساختار وجودی خلقت علی علیه السلام 200
- اشاره 200
- مقام و عظمت امامت امیرالمؤمنین علیه السلام 202
- علم ، دانایی و ظرفیت علی علیه السلام 203
- وصیت امام علی علیه السلام به امام حسن علیه السلام 206
- علی علیه السلام پروش یافته قرآن 208
- پیغمبر صلی الله علیه وآله سومین معمار وجود علی علیه السلام 209
- اجتناب از گناه صبر و استقامت در برابر گناه 211
- اشاره 211
- نجات اسلام توسط سید الشهدا علیه السلام 212
- صبر انسان در برابر گناه 214
- حقیقت و باطن حرام نزد اولیا 215
- مال حرام ؛مار و عقرب جهنم 218
- قدردانی از شب قدر 219
- اشاره 220
- حقیقت صبرپاداش صابران نزد پروردگار 220
- مخالفت دین با جنگ طلبی 221
- نجات دلقک دربار فرعون از عذاب 224
- دنباله حکایت موسی علیه السلام 226
- کفایت خدابر بندگان 226
- صبر لشگر حضرت داود علیه السلام 227
- مظهر صبر درکربلا 228
- پاداش صبرباور آیات قرآن کریم 230
- اشاره 230
- لزوم صبر بر عالمان دینی 233
- تحدی قرآن در برابر تمام انس و جنّ 236
- ثمره باور قرآن به عنوان «کلام الله» 237
- بررسی آیاتی در مورد صابران 238
- بشارت بهشت بر صابران 239
- همراهی فرشتگان با صابران 240
- اشاره 241
- چهار گوهر نابخصوصیات چهارگانه اهل معرفت 241
- ادب در پیشگاه خدا 243
- نمونه هایی از صلاح عقلی امیرالمؤمنین علیه السلام 247
- کمک رسانی به امیرالمؤمنین علیه السلام 249
- زهد و تقوای بی بدیل امیرالمؤمنین علیه السلام 251
- ارزش صبرصبر در مقابل گناهان مالی 252
- اشاره 252
- جبران ربا خواری پدر 254
- جنگ خدا و پیامبر صلی الله علیه وآله با رباخوار 255
- فریاد امیرالمؤمنین علیه السلام بر تجار 256
- سرانجام تجارت بدون آگاهی 258
- گناه سنگین تر از زنای با محارم 259
- پذیرش توبه در حق دیگری 260
- ارزش انسانی و عبادی مرکب صبر 262
- اشاره 262
- عالم، محضر خدا 264
- جای خلوت برای گناه 266
- کَرم بزرگان در برابر دروغ گویان 267
- کرم ، صبر و عبادت 269
- اشاره 272
- صبر در برابر هوای نفس 272
- دنیا از دیدگاه قرآن و اهل بیت علیهم السلام 273
- کلام فیض کاشانی درباره نفس 275
- دستیابی به مقامات اولیای الهی 278
- صبر در برابر آزمایش های الهی 280
- آزمایش پنج گانه انسان 281
- امتحان الهی در نظر امام علی علیه السلام 283
- حکمت در بلاها 283
- مؤمن و بلا 284
- دو آیه شریفه درباره امتحان مردم 287
- اشاره 289
- صبر در بلایا 289
- صبر و ایمنی در برابر حوادث 290
- غیرقابل رؤیت بودن پروردگار 291
- حجاب های بین انسان و پروردگار 292
- آمادگی برای عبور از حجاب ها 295
- صبر، مایه درونی و نفسانی 297
- استفاده نابجا از قرآن 297
- صبر در برابر گناه 298
- تکامل انسان در صبر بر بلاها 300
- اشاره 300
- اشاره 301
- عیسی علیه السلام و صبر در بلایا و آزمایش ها 301
- نکته اول: 302
- نکته دوّم: 303
- برخورد انسان با بلایا و آزمایش ها 305
- ابراهیم علیه السلام و صبر در بلایا و آزمایش ها 305
- حکایتی از عارف و ابلیس 307
- ضعف شیطان 307
- یوسف علیه السلام و صبر در بلایا و آزمایش ها 310
- صبر و دید الهی در مشکلات و حوادث 311
- اشاره 313
- سرفرازی در صبر بر بلایا و آزمایش ها 313
- درجات انسان ها در قیامت 315
- معانی آیات قرآن 315
- محوریت خدا در تمام امور 316
- عوامل دوری و قرب به خدا 320
- حقیقت «جنات، جنات نعیم، جنتی» در قرآن 323
- ابوذر و ثمره صبر بر بلایا 326
- اشاره 327
- خیر بودن بلایا و آزمایش های الهی 327
- مقام قرآن مجید 330
- صبر در عمل به تکالیف 330
- صبر در برابر شهوات 331
- کشتی نجات 338
- داستان موسی و عشق مادر به فرزند 341
- رفاقت با صابران 342
- فهرست ها 344
- فهرست آیات 344
- فهرست روایات 374
- فهرست اشعار 385
- فهرست اعلام 389
- کتابنامه 403
سخن ناشر
در جهان پرتلاطم امروز، آیات پرشور الهی و کلام روح بخش معصومین و زمزم لایزال معارف شیعه مرهم جان های خسته و سیراب کننده تشنگان هدایت و رهایی جویندگان از ظلمت های نفس است. عالمان دینی و عارفان حقیقی غواصان این اقیانوس بیکران معرفت اند که گوهرهای ناب علوم قرآن و اهل بیت علیهم السلام را به دست آورده و به مشتاقان حقیقت عرضه می نمایند.
در این میان، کرسی منبر و خطابه رسانه دیرپا و سازنده ای است که از دیرباز زمینه ارتباط و انتقال معارف دینی و مکارم اخلاقی را میان عالمان و متعلمان فراهم کرده است و عالمان آگاه و هادیان دلسوز، که عمر خویش را صرف تتبع و تحقیق در آثار علمی شیعه نموده اند، عباد اللّه را به مصداق کریمانه «ادع الی سبیل ربک بالحکمۀ و الموعظۀ الحسنۀ»، با کلام نغز و لطیف خود به راه سعادت دعوت کرده اند.
مجموعه حاضر، که با عنوان «سیری در معارف اسلامی» در مجلدات مختلف و موضوعات متنوع در اختیار خوانندگان محترم قرار می گیرد، مجموعه مباحث عالمانه و ارزشمند محقق ارجمند حضرت استاد حسین انصاریان، مدظله العالی، است که یکی از عالمان برجسته و میراث داران گوهر سخن در زمان خویش است که استواری کلام و لطافت بیان نافذشان بر اهل نظر پوشیده نیست.
این گنجینه ارزشمند حاصل نیم قرن مجاهدت علمی و تبلیغی حضرت استاد جهت نشر و ترویج فرهنگ غنی شیعه بر کرسی بحث ونظر می باشد که به منظور پربارتر ساختن محتوای تبلیغ دینی در جامعه و استفاده بیشتر طلاب محترم علوم دینی به زیور طبع آراسته می شود.
در این مجموعه گرانقدر، تلاش شده است با تکیه بر ویرایشی روشمند و دقیق - که شرح آن در یادداشت ویراستار آمده است - ساختار هنرمندانه مباحث و سبک استاد در ارائه سخن از بین نرود، تا ضمن نشرفرهنگ انسان ساز آل اللّه علیهم السلام شیوه منحصر به فرد استاد در تبیین معارف دینی نیز حفظ شده و به مشتاقان ارائه گردد.
مجلّدی که اکنون تقدیم خوانندگان گرامی می شود سی و دومین اثر از این مجموعه سترگ و دربردارنده 29 گفتار در باب صبر از دیدگاه اسلام می باشد که مربوط به سخنرانی های استاد در ماه رمضان 1385 در مسجد امیر تهران و دهه آخر ذی القعده 1362 در حسینیه کاشمریهای مشهد است.
این مکتوب، علاوه بر در برداشتن متن سخنرانی که لاجرم سبک و سیاق متن را نیز گفتاری می سازد، از فواید زیر خالی نیست:
- عنوان بندی مناسب و تفکیک مطالب و موضوعات.
- استخراج مصادر آیات و روایات و ارائه مطالب متنوع دیگر در پی نوشت.
- ذکر نام مستقل برای هر بحث (در انتخاب نام هر مجلد و نیز هر گفتار غلبه موضوع مدنظر بوده است، نه انطباق کامل موضوع و محتوا)
- مجموعه متنوع فهرست ها و...
در پایان، با امید به این که این اثر مورد رضایت حضرت حق و اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام و مقبول نظر مبلغان دینی قرار گیرد، لازم است از استاد انصاریان، دامت برکاته، که این فرصت مغتنم را در اختیار قرار دادند سپاسگزاری نماییم.
مرکز علمی تحقیقاتی دارالعرفان
پیش گفتار مؤلف
«اَلْحَمدُ لِلّهِ وَ الصَّلاۀ علی رَسُولِ اللّه وَ عَلی آلِهِ آل اللّه»
پایه گذار منبر و جلسات سخنرانی برای رشد و هدایت جامعه وجود مبارک پیامبر اسلام صلی الله علیه وآله بود. ارزش تبلیغ دین از طریق منبر و جلسات تا جایی بود که خود رسول اکرم صلی الله علیه وآله تا روز پایان عمرشان با کمال اخلاص به بیان معارف دین پرداختند و در این راه زحمات سنگینی را متحمل شدند. پس از پیامبر، وجود مقدس امیرمؤمنان علیه السلام ادای این تکلیف الهی به عهده گرفتند که بخشی از سخنرانی های آن حضرت در کتاب بی نظیر نهج البلاغه موجود است.
امامان معصوم، به ویژه حضرت باقر و حضرت صادق علیهماالسلام نیز تا جایی که فرصت در اختیارشان قرار گرفت و مزاحمتی از جانب حکمرانان بنی امیه و بنی عباس برایشان پیش نیامد این مهم را به صورت بیان معارف الهی و رشته های مختلف علوم به صورتی که حجت تا قیامت بر همگان تمام باشد به عهده گرفتند و دیگران را که مورد اعتمادشان در علم و عمل بودند به این مسأله تشویق کردند.
عالمان مخلص و باعمل شیعه برای حفظ دین خدا و تبلیغ معارف الهیه بر اساس قرآن و فرهنگ اهل بیت قرن به قرن تا به امروز که سال 1387 هجری شمسی است این