درسنامه گزیده سیمای عقاید شیعه صفحه 211

پاها مسح کنید و اگر جنب بودید، طهارت بجویید و اگر بیمار یا در سفر بودید یا یکی از شما از تخلّی آمد، یا زنان را لمس (آمیزش) کردید و آب نیافتید با زمین پاک تیمم کنید پس چهره‌ها و دست‌هایتان را از آن مسح کنید، خداوند نمی‌خواهد بر شما سختی قرار دهد، بلکه می‌خواهد شما را یاری کند و نعمتش را بر شما کامل سازد، باشد که سپاس گویید.

این آیه، یکی از آیات الأحکام است که احکام شرعی عملی از آن‌ها استنباط می‌شود. این‌گونه آیات، هم تعبیرات روشنی دارد، هم دلالتی گویا، چون مخاطب این آیات، توده‌های مؤمنی هستند که می‌خواهند رفتار خود را با آیات منطبق سازند.

وقتی انسان به این‌گونه آیات که عهده‌دار بیان وظیفه مسلمان است می‌نگرد، مثل وظیفه نمازهای پنجگانه، آن‌ها را روشن، استوار، بی‌ابهام و گویا می‌یابد که خطابش به همه مؤمنان است و وظیفه آنان را هنگام نماز خواندن ترسیم می‌کند.

حضرت جبرئیل، این آیه را بر قلب پیامبر اعظم (ص) فرود آورد، آن حضرت هم آن را بر مؤمنان خواند، آنان هم تکلیف خود را در برابر آن به روشنی و بدون تردید و ابهام دریافتند و پیچیدگی در دورانی به آیه راه یافت که تضارب آراء و پیدایش اجتهادها پیش آمد.

سبب اختلاف چیست؟

اشاره

اگر آغاز اختلاف به زمان خلیفه سوم بر می‌گردد، سؤال این است که پس از گذشت نزدیک بیست سال از وفات پیامبر، چه عاملی سبب