درسنامه گزیده سیمای عقاید شیعه صفحه 267

زوال سرخی شفق به دنبال هم خواند به صورت جماعت، بدون علت. پیامبر خدا چنین کرد تا بر امت خود توسعه داده باشد.(1)روایات دیگری نیز هست که شیخ حرّ عاملی آن‌ها را در وسائل الشیعه گرد آورده است.(2)

جواز جمع بین دو نماز از روی اختیار، هرچند از ضروریات فقه شیعه است، لیکن غیر از شیعه هم کسانی از فقهای اهل سنت با آن موافق‌اند.

ابن رشد گوید: در مورد جمع بین دو نماز در حضر بدون عذر، مالک و بیشتر فقها جایز نمی‌دانند، ولی جمعی از اهل ظاهر، واشهب از اصحاب مالک آن را اجازه داده‌اند.(3)

قرآن و جمع بین دو نماز

در قرآن است:

أَقِمِ اَلصَّلاٰةَ لِدُلُوکِ اَلشَّمْسِ إِلیٰ غَسَقِ اَللَّیْلِ وَ قُرْآنَ اَلْفَجْرِ إِنَّ قُرْآنَ اَلْفَجْرِ کٰانَ مَشْهُوداً(4)

نماز را از زوال خورشید (هنگام ظهر) تا نهایت تاریکی شب برپادار و همچنین قرآنِ فجر (نماز صبح) را، چرا که قرآن فجر، مشهود است.

آیه عهده‌دار بیان اوقات نمازهای پنجگانه است. اگر مقصود از «غسق اللیل» را نیمه شب بدانیم، فاصله بین دلوک و غسق شب، اوقاتی برای چهار

1- کافی، ج٣، ص٢٨۶، حدیث ١.
2- وسائل الشیعه، ج۴، ص٢٢٠ - ٢٢٣، باب ٣٣ از ابواب مواقیت.
3- بدایة المجتهد، ج ٢، ص ٣٧۴، چاپ همراه تحقیق.
4- اسراء: ٧٨.