- پیش گفتار (مقدمه مؤلّف) 1
- بخش اول: «شناخت غلو» 7
- اشاره 7
- فصل اوّل: کلیات 8
- اشاره 8
- معنای لغوی غلوّ 9
- معنای اصطلاحی غلو 10
- غلوّ از دیدگاه قرآن 12
- اشاره 12
- تاریخچه غلوّ 12
- نهی قرآن از غلوّ یهود 14
- نهی قرآن از غلوّ مسیحیان 15
- مداحان و منقبت سازان 16
- ریشه های تاریخی غلو در اسلام 16
- اشاره 25
- فصل دوم: عوامل و اسباب غلو 25
- عوامل و اسباب غلوّ 26
- 1- موضوع عکس العمل 26
- اشاره 26
- 2- ضعف خداشناسی 30
- 3- توجیه عقیده 32
- 4- جهل و ناآگاهی 33
- 5- تحریک دشمنان و معاندان اسلام 34
- 6- دوستداری و عاشقی مفرط 35
- 7- شیادی رندان 36
- 8- زمینه سازی جهت پذیرش غلوّ 37
- 9- احساسات افراطی بدون منطق و استدلال 39
- فصل سوم: عقاید غلات 42
- اشاره 42
- عقاید غلات واقعی 43
- عمده ترین عقاید غلات 43
- عقیده به تناسخ 43
- اشاره 43
- مهمترین دلائل اعتقاد به تشبیه 46
- عقیده به تشبیه 46
- اشاره 46
- عقیده به حلول 48
- اشاره 52
- عقیده به تفویض 52
- مصداقی از غلات واقعی 54
- فرقه های غلات 56
- خلق فرقه جهت اتهام غلو به شیعیان 58
- مهم ترین دلائل برائت و بیزاری تشیع از غلوّ 62
- بخش دوم: «تشیع» 64
- اشاره 64
- فصل اول: غلات منتسب به تشیع (فرقه های ساختگی) 65
- اشاره 65
- اشاره 66
- فرقه سبئیه (افسانه عبداللّه بن سبأ) 66
- غلات منتسب به تشیع (فرقه های ساختگی) 66
- اشاره 66
- نکات قابل توجه در جریان افسانه موهوم «عبدالله بن سبأ» 69
- «فرقه مختاریه یا کیسانیه» 70
- اشاره 70
- عقاید منسوب به مختار 72
- اقسام قضا 74
- الف) راویان 77
- ب) منابع 77
- روایان و منابع حدیث مهدویّت 77
- نتیجه قیام مختار 84
- فرقه «زُراریه» 85
- فرقه «هشامیه» 87
- فرقه «مفضلیه یا فضلیه» 89
- خرافات اهل غلوّ 90
- پیامدهای خطرناک غلوّ 91
- اشاره 92
- سبئیه 92
- عقاید منسوب به فرقه موهوم «سبئیه» 92
- اشاره 92
- نکته اول 93
- نکته دوّم 94
- نکته چهارم 95
- نکته سوّم 95
- فرقه «سلمانیه» 101
- فرقه «بدائیه» 103
- عمار یاسر 104
- فصل دوم: غلو از دیدگاه تشیع 105
- مبارزه پیشوایان تشیّع با غلوّ 105
- غلوّ از دیدگاه علماء و متفکرین تشیع 114
- نسبت غلوّ به شیعیان 117
- انگ غلو به راویان و محدثان شیعه 118
- تمهت و افتراء نسبت به تشیع 121
- دیدگاه علمای تشیع نسبت به غلوّ و غلوّ کنندگان 122
- تهمت غلو به شیعیان 123
- اعترافات برخی بزرگان معاصر اهل سنّت 129
پیش گفتار (مقدمه مؤلّف)
قالَ رسول اللّه صلی الله علیه وآله: «یا علی!، اِنَّ فیک مثلاً مِن عیسی بن مریم، أبغضته الیهود حتی بهتوا أمّه و أحبّه النصاری حتی انزلوه بالمنزله التی لیس بها».(1)
ای علی! تو از یک نظر مانند عیسی بن مریمی که یهودیان او را دشمن داشتند، تا آنجا که به مادرش بهتان زدند و مسیحیان، آن قدر او را دوست داشتند که مقامش را فراتر از آنچه بود، رساندند (در حد الوهیت.)(2)
پژوهش و تحقیق در موضوع غلو از دو نظر اهمیت فراوان دارد:
1- فهم دقیق معانی و مفاهیم لغوی و اصطلاحی، آگاهی از حدود و ثغور حریم ظریف و دقیق آن برای اسلام شناسان، به ویژه پیروان مکتب بزرگ اسلامی تشیع، در شناخت صحیح معارف اصیل و بی انحراف اسلام ناب محمّدی ضرورتی انکارناپذیر است. اهمیت شناخت ابعاد غلو، آن گاه بیشتر آشکار می شود که قصد انجام تحقیق جامع و کاملی درباره مبانی اعتقادی اسلام، به ویژه تعیین حدود ولایت معصوم علیه السّلام ، علم امام، قدرت امام و... داشته باشیم. شناخت کامل و دقیق حقایق، اندیشه ها، افکار و دیدگاههای مؤثّر در معرفت شناسی اسلامی با شناخت صحیح مرز غلوامکان پذیر است.