توکل :بیایید به خدای خود اعتماد کنیم! صفحه 23

در روایتی نیز از امیرالمؤمنین علیه السلام آمده است: هر کس توکل کند یاری خدا را از دست نمی دهد.(1)

بیان این نکته لازم است که، نصرتی که در پی توکل حاصل می شود گاه در میدان نبرد نظامی است و گاه در بیان حجت و دلیل در احتجاج با مخالف(2) و این همان نصرت حقیقی است.(3)

3 _ برخورداری از نعمت و فضل الهی:

مسلمانان پس از جنگ احد با برخورداری از نعمت و فضل پروردگارشان بازگشتند که آیه:

«فَانْقَلَبُوا بِنِعْمَهٍ مِنَ اللّهِ وَ فَضْلٍ (آل عمران: 174)»

_ پس آن ها (از میدان نبرد) با نعمت و فضل پروردگارشان بازگشتند.(4)

گواه آن است اما چنین رخدادی نتیجه توکلی بود که بر خداوند داشتند و این حقیقت را از آیه قبل می فهمیم که می فرماید:

«وَ قالُوا حَسْبُنَا اللّهُ وَ نِعْمَ الْوَکِیلُ (آل عمران: 173).»

_ و گفتند: خدا ما را کافی است و او بهترین حامی ماست.

همچنین می توان از آیه 59 سوره توبه به چنین برداشتی رسید.(5)

1- 1 _ معجم الفاظ غرر الحکم، ص 1217.
2- 2 _ تفسیر گازر، ج 2، ص 374؛ تفسیر اثنی عشر، ج 2، ص 288.
3- 3 _ من هدی القرآن، ج 1، ص 691.
4- 4 _ تفسیر راهنما، ج 3، ص 186.
5- 5 _ همان، ج 7، ص 149.