- پیشگفتار 1
- تعریف توکل از نظر لغوی 2
- تعریف توکل در اصطلاح دانشمندان اسلامی 3
- توکل تنها باید به خداوند باشد 7
- اهمیت و ویژگی توکل بر خداوند 9
- وجوب و ضرورت توکل 10
- درجات توکل 14
- توجه به تلاش ها و اسباب در راستای توکل 17
- 1 _ محفوظ بودن از شر دشمنان: 21
- اشاره 21
- آثار و نتایج توکل 21
- 2 _ برخورداری از نصرت الهی و پیروزی در برابر جباران: 22
- 3 _ برخورداری از نعمت و فضل الهی: 23
- 5 _ ظهور ایمان: 24
- 6 _ رسیدن به سعادت دنیوی و اخروی: 25
- 7 _ دور ماندن از وسوسه های شیاطین: 26
- 8 _ جلب مهر و محبت الهی: 28
- 9 _ برخورداری از کفایت الهی: 28
- زمینه های توکل 30
- مواضع توکل 32
- اشاره 32
- 2 _ هنگام روگردان شدن دشمنان و رویگردانی از آن ها: 33
- 1 _ هنگام طلب نصرت و پیروزی: 33
- 3 _ هنگام استقبال از قضای الهی: 35
- 5 _ در امر دین و دنیا: 36
- 4 _ در تثبیت و دوام ایمان: 36
- 6 _ در هر گفتار و کردار 36
- ارتباط «توکل» با «تفویض»، «تسلیم»، «ثقه»، «رضا» 37
- 9 _ در تمام حالات باید توکل کرد 37
- 8 _ توکل در همه امور لازم است 37
اهمیت این دو صفت تا آن جاست که در آیه 12 سوره ابراهیم از توکل و صبر به عنوان دو ابزار لازم برای ابلاغ رسالت الهی که از بزرگترین سعادت ها در دنیا و آخرت برای یک انسان است یاد شده است.(1)
و روایات نیز، توکل کنندگان را کسانی معرفی می کند که بدون حساب وارد بهشت می شوند.(2)
از سعادت های دنیوی یک انسان این است که حیاتی سراسر عزت و حکمت و تدبیر داشته باشد و این افتخار بنابر آیه:
«وَمَنْ یَتَوَکَّلْ عَلَی اللّهِ فَإِنَّ اللّهَ عَزِیزٌ حَکِیمٌ (انفال: 49).»
_ هر کس بر خدا توکل کند (خدا او را یاری می کند چرا که) خداوند قدرتمند حکیم است.
نصیب کسانی می شود که بر خدا توکل داشته باشند.(3)
بنابراین اساس تمام کارهای توکل کنندگان، به شکل حکیمانه ای توسط خداوند، سرو سامان بخشیده می شود.(4)
7 _ دور ماندن از وسوسه های شیاطین:
1- 1 _ همان، ص 51.
2- 2 _ کنز العمال، ج 3، ص 100.
3- 3 _ صله الانسان باللّه، ص 116؛ موسوعه اخلاق القرآن، ج 1 و 2، ص 221؛ احیاء علوم الدین، ج 5، ص 155.
4- 4 _ تفسیر راهنما، ج 6، ص 518.