امدادهای غیبی صفحه 29

خودکشی ها، معتقد نبودن به امدادهای غیبی است. وقتی انسان هرچه هست را در اسباب ظاهری محدود ببیند، ناچار اگر کاری از آن اسباب برنیاید، خود را می بازد و برای رهایی از این گرفتاری، به خودکشی دست می زند. ولی انسانی که به غیب و قدرت های پایان ناپذیر غیبی باور دارد و به این وعده ی الهی که: «از پی هر سختی آسانی هست»(1) ایمان آورده، در برابر سختی ها صبر می کند و گشایش کارهایش را به دست خداوند می داند. البته ممکن است گشایش الهی در این دنیا مصلحت نباشد و خداوند در آخرت پاداش و یاری خود را نصیب بنده اش کند. نتیجه این که، ایمان به یاری الهی (در دنیا و آخرت) روح شکیبایی و استقامت ایجاد می کند.

شکستن غرور

شکستن غرور

از صفت های زشت آدمی، کبر و غرور است که مانع پیش رفت انسان می شود. این صفت به قدری ناپسند است که امام صادق علیه السلام فرموده است:

خداوند می داند که گناه برای مؤمن بهتر از خود بزرگ بینی است و اگر غرور و خودبزرگ بینی نبود، هرگز مؤمنی به گناه دچار نمی شد.(2)

عالمان اخلاق راه های گوناگونی برای برطرف کردن این صفت پیشنهاد کرده اند که توجّه به کمک و مدد الهی یکی از آن هاست.

وقتی انسان می بیند که عنایت های الهی در حالت های گوناگون او را از گردنه های سخت گذرانده و در راه سعادت ثابت قدم کرده است، در حالی که یا اصلاً خود متوجه آن پرتگاه ها نبوده و یا اگر هم توجه داشته است، نمی توانست کاری بکند، غرورش می شکند. آری هرچند انسان می داند که تمام استعدادهایش از خدا است، باز در برابر پیروزی ها احساس غرور می کند و در آن پیروزی نشانی از خود را می بیند؛ زیرا می گوید: اگر من این کار را اختیار نمی کردم و استعدادهای خداوندی را در مسیر نیل به این