امدادهای غیبی صفحه 64

سنگ باران کردند؟! آیا با این وضع می توان تمام جریان را عادی و طبیعی دانست؟ و اگر حاضریم این نکته ها را به فرمان خداوند بدانیم و نیروی ماورای طبیعت را در این حادثه حساب کنیم، دیگر چه نیازی هست که گوشه ای از آن را طبیعی دانسته و در پی توجیه آن برآییم.

2 _ موجودات ذره بینی و باصطلاح میکروب با کسی دوستی ندارند، با این وجود در آن روز، چگونه این دشمن، تنها به سپاهیان ابرهه حمله ور شد و اهل مکه را به طور کلی فراموش کرد. در تاریخ های موجود آمده است که همه ی خسارت ها متوجه سپاهیان ابرهه بوده است و کوچک ترین آسیبی به قریش و مردم عربستان وارد نگردید. در صورتی که آبله و حصبه از مرض های سرایت کننده است و عوامل گوناگون طبیعت آن را از نقطه ای به نقطه ای دیگر منتقل می کند.

از این رو، بی جهت امدادها و نیروهای غیبی را نباید به این شکل توجیه کنیم. اصولاً روش دین در این مسایل با دانش تجربی که دایره ی آن به شناسایی روابط معمولی پدیده های تجربی محدود می باشد، جدا است و نباید برای راضی ساختن عده ای که آگاهی های دینی شان ناچیز است، از اصول مسلم دینمان دست برداریم.

البته هرگز نمی گوییم وجود این گونه رخدادها استثنایی در قانون علیت است. ما در عین این که قانون مزبور را محترم می شماریم و معتقدیم تمام حوادث این جهان علت هایی دارند، ولی می گوییم لازم نیست علت های این حوادث از سنخ علل مادی و معمولی باشند؛ یعنی علت های آن ها با علل طبیعی معمولی تطبیق نمی کند و همگان به اسرار آن آشنا نیستند.(1)

امدادهای غیبی و دست از تلاش کشیدن

امدادهای غیبی و دست از تلاش کشیدن

مردی نزد پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم آمد و پرسید: آیا شترم را ببندم و توکل بر خدا کنم، یا رها کنم و توکلم بر خدا باشد. پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم به او فرمود: «شتر را ببند و توکل هم