سنت های الهی در پاداش و کیفر صفحه 97

ویژگی این دسته از جرایم این است که بیش از جامعه به مجنی علیه مربوط است؛ یعنی جنبه شخصی بودن این جرم و جنایت بیشتر لحاظ شده است و آن گاه که او مجرم را ببخشد، دیگر آن شدت مجازات برداشته می شود.

4. تعزیر

اشاره

«تعزیر» در لغت به معنی تأدیب و گاه به معنی بزرگداشت و یاری کردن و بازداشتن از کاری آمده است، ولی در اصطلاح شرع و فقها به آن نوع مجازات هایی اطلاق می شود که اندازه معینی در شرع برای آن نیامده و به رأی قاضی بستگی دارد که با در نظر گرفتن میزان جرم و مقدار تحمل مجرم، درباره وی اجرا می گردد.(1)

بنابراین، فرق اساسی تعزیر با دیگر مجازات ها در این است که حدود و یا قصاص، مجازات معین و ثابتی است، ولی تعزیر غالبا نامعین است. البته در موارد معدودی نیز تعزیرات معینی در روایات اسلامی وارد شده است، هرچند در اینکه آیا تعیین مقدار در این موارد قطعی است یا از باب مثال است نیز گفت وگو است.(2)

تعزیرات، مجازات جرایم و گناهانی است که مشمول مجازات حد و یا قصاص و دیه نمی شوند که می توان آنها را به دو قسم دانست:

الف) جرایم تعزیری اصلی؛ هر جرمی که از ابتدا مشمول حدود و قصاص و دیات نمی شوند.

ب) جرایم حدی که بر آنها حد جاری نمی شود؛ یعنی دارای تمام شرایط اجرای حد نیستند و یا به دلایلی مانند شبهه، حد از آنها برطرف می شود و یا جرایمی که قصاص