یک گام تا خدا : مباحثی پیرامون تکبر و خودخواهی صفحه 309

شرط دوم برای عبادتی که کارایی دارد و ما را جلو می برد، تسلیم است. باید دور او بچرخیم، نه دور خود. فرمان نفس را بردن، عبادت نمی شود. بنابراین، هدف عبادت باید عبودیت باشد و این محقق نمی شود مگر این که اهل ولایت و تسلیم باشد.

آنگونه که خدا می خواهد

اما فرق عبادت با عبودیت چیست؟ شیطان خیلی عبادت کرد، ولی وقتی خدا گفت: به آدم سجده کن، گفت: نه، من بهتر هستم. به خدا گفت: تو یک رأی داری، من هم یک رأی دارم. گفت: من برای خودم فهم و شعوری دارم. من خودم هم کسی هستم. به خدا گفت: تو مرا گمراه کردی. نسبت اغوا و اضلال را به خدا داد. بعد هم گفت: «أَنَا خَیرُ مِنَهَ؛(1) من بهتر از آدم هستم.»

خدا می گوید: من می گویم به آدم سجده کن، او به خدا می گوید: تو نمی فهمی، آدم باید به من سجده کند. من از آتش هستم، بالاتر هستم، او از خاک است و افتاده است. جنس من بهتر است. با خدا که او را خلق کرده بحث و جدل کرد.

در روایت آمده است: شیطان به خدای متعال گفت: به جای سجده نکردن به آدم، من چند هزار سال نماز می خوانم. رکوع آن چند هزار سال و سجده آن هم چند هزار سال است. می خواست شانه خالی کند، باز