- مبانی خاص مطالعات میان رشته ای حدیث و علوم 1
- فصل اول: قرآن و حدیث 1
- دگرگونی واژگان از منظر علم زبان شناسی در متون روایی: آسیب و راهکارها 15
- امام خمینی و مهجوریت قرآن، با رویکرد به حدیث ثقلین و نگاهی به پیامدها و راهکارها 27
- بررسی درون دینی دیدگاه فریقین درباره «قلمرو حجّیت سنّت» 42
- ظرفیت ادعیه اهل بیت علیهم السلام در تفسیر قرآن و نقش آن در مبانی انسان شناسی علوم انسانی 59
- نقد و بررسی روایات تفسیری آیه 1 سوره قمر «اِقْتَرَبَتِ السَّاعَه وَ انْشَقَّ الْقَمَرُ» 77
- تأثیر فضای صدور بر شکل گیری احادیث طبی در قالب قضیه حقیقیه یا خارجیه 91
- فصل دوم: قرآن و مستشرقان 108
- اشاره 108
- نقد و بررسی مقاله آفرینش دایره المعارف قرآن 109
- مستشرقان و اعجاز علمی قرآن؛ مطالعه موردی؛ گزاره های تاریخی، اخبار غیبی و سیاسی قرآن 125
- نقد مقاله «سلامت» از دائره المعارف اولیورلیمن 138
- نقد و بررسی مقالات «تفسیر» در دانشنامه قرآن کریم اولیور لیمن 162
- رویکرد قرآنی مادلونگ به مسأله جانشینی پیامبر (صلی الله علیه و آله) و بازتاب آن در آثار خاورشناسان 189
- مستشرقان و هنر قصه گویی قرآن 206
- اشاره 231
- نقد دیدگاه ژیلیو کلود در مورد مصدر قرآن 231
- مقدّمه 232
- دو تلاش فزاینده علیه «الهی بودن قرآن» 234
- مهم ترین دلایل کلود ژیلیو و نقد اجمالی آنها 236
- نقد مستند تاریخی 237
- نقد سخن غیر عربی بودن واژه «قرآن» 237
- نتیجه 238
ظرفیت ادعیه اهل بیت علیهم السلام در تفسیر قرآن و نقش آن در مبانی انسان شناسی علوم انسانی
محمود کریمی
دانشیار دانشگاه امام صادق (علیه السلام)
karimiimahmoud@gmail.com
علی عبدالله زاده
دانشجوی دکتری دانشگاه امام صادق (علیه السلام)
Aliabdollah68@gmail.com
چکیده
سخنان اهل بیت علیهم السلام که در مجموعه های حدیثی گردآمده، گنجینه ای است که می تواند بشریت را از ورطه هلاک نجات داده و به مسیر رشد هدایت نماید. در این میان ادعیه صادره از آن بزرگواران از جهات متعددی دارای امتیاز و برتری هستند. امتیاز ادعیه را می توان در سه محور گستردگی مخاطبان، غنای محتوا و ظرفیت سازی در تفسیر قرآن کریم ملاحظه کرد. از آن جا که ادعیه اهل بیت علیهم السلام آن گاه که به صورت الفاظ در می آیند، بیانگر شیوه ارتباط جلوه بشری آن حضرات با خداوند است؛ نیایش های مأثور از ایشان می تواند دلالت های مهمی در مبانی انسان شناسی علوم انسانی داشته باشد. مقاله حاضر ضمن تبیین قلمرو مخاطبان ادعیه به بررسی غنای محتوایی آن ها، و تأثیر این غنا و ظرفیت بر تفسیر قرآن کریم، و نیز دلالت های حاصله از این تأثیر بر کشف و تبیین مبانی انسان شناسی علوم انسانی می پردازد و به عنوان نمونه، نقش ادعیه در تبیین برخی مبانی انسان شناسی مانند تأله، مسؤولیت، امانتداری، تربیت پذیری و تنوع انسانی را بررسی می کند.
کلمات کلیدی: ادعیه مأثوره، تفسیر، مبانی انسان شناسی، علوم انسانی اسلامی