مجموعه مقالات قرآن و حدیث و قرآن و مستشرقان صفحه 77

نقد و بررسی روایات تفسیری آیه 1 سوره قمر «اِقْتَرَبَتِ السَّاعَه وَ انْشَقَّ الْقَمَرُ»

مرضیه احمدی

دانشجوی دکترای قرآن و علوم تربیتی جامعه المصطفی العالمیه واحد مشهد

ahmadi-marziye@yahoo.com

چکیده

یکی از آیاتی که در خصوص آن نظرات مختلفی وجود دارد و شبهاتی را بوجود آورده است؛ آیه یک سوره قمر است «اِقْتَرَبَتِ السَّاعَه وَ انْشَقَّ الْقَمَرُ». در این مقاله پس از بیان مختصری از نظرات تفسیری و تبیین سیاق آیه روایات تفسیری شیعه و اهل سنت این آیه به دو گروه کلی دسته بندی شده است؛ روایاتی که در اصل وقوع شق القمر اتفاق نظر دارند؛ روایاتی که در آن موارد اختلافی وجود دارد که این دسته خود به به سه گروه روایات مربوط به زمان وقوع؛ مکان وقوع: کیفیت وقوع این معجزه (درخواست کنندگان و فاعل معجزه) تقسیم گردید و ذیل هر روایت بررسی سندی و ذیل هر دسته از روایات بررسی محتوایی آن صورت گرفت و در نهایت به نقد و ارزیابی نظرات علمی در این باره اشاره شد. و حاصل آن که روایات صحیح السند که در منابع روایی شیعه و سنی موجود در کنار سیاق آیه حتمی الوقوع بودن شق القمر را به عنوان معجزه ایشان در عصر حیاتشان تأیید می کند اما در خصوص کم و کیف آن به دلیل اضطراب و اختلافات شدید در منابع نمی توان یک نظر را پذیرفت و از منظر علوم نجوم و تجربی گرچه سکوت وجود دارد امّا امکان وقوع مورد تأیید است؛ به نظر می رسد که علم در این زمینه نیاز به پژوهش و تحقیقات وسیع تری دارد.

کلید واژه ها: شق القمر، روایات تفسیری، معجزه نبوی.