غلو از دیدگاه تشیع صفحه 52

1- علامه مجلسی، بحارالانوار، ج 3، ص 292.

2- طه حسین، ذکری ابی العلاء، ص 285.

اعتقادی حلول به گونه ای است که هدف آنان شریک در الوهیت و دارای جوهر الهی بودن افراد را شامل می شود. در نتیجه اینگونه اعتقادات (تناسخ و حلول) را شیعه مردود می شمارد و در نهایت دقت، به جمیع مراتب توحید پایبند است.

عقیده به تفویض

اشاره

واگذار کردن کار به دیگری و حاکم گردانیدن او در آن کار را «تفویض» گویند.(1)

به کسانی که اعتقاد دارند خداوند بندگانش را به گونه ای خلق کرده است که در هر کاری که مایل به انجام آن باشند، اختیار کامل و دائم داده تا هر کاری را که می خواهند انجام دهند و آنان بدون دخالت خداوند قادر به انجام همه کارها هستند، «مفوضّه» می گویند. در بین گروه ها و فرقه های اسلامی معتزلی ها بیشترین اعتقاد به تفویض را دارند.

در مقابل مفوضه و معتزلی ها که گرفتار افراط شده اند، اشاعره به شدت گرفتار تفریط در آزاداندیشی گردیده و معتقدند: تمامی اعمال و رفتار انسان ها برگرفته از مشیت و اراده مستقیم پروردگار است، انسان ها مجبور به اطاعت هستند و از خود هیچ گونه اختیاری ندارند.

متأسفانه برخی از متفکران از تشخیص مرز بین جبر و اختیار عاجز مانده و به ناچار یا راه اشاعره را انتخاب کرده اند و یا به مسیر معتزله رفته اند.

در حالی که در مکتب تشیع با الهام از رهنمودهای ائمه معصوم علیهم السّلام ، شیعیان نه دچار افراط شده اند و نه گرفتار تفریط بلکه راه اعتدال را پیش گرفته اند. علامه