جلوه های رحمت الهی صفحه 237

و نعمت فزون تر سبب ارزش و قیمت انسان است !

آنان به این حقیقت توجه ندارند که سفره نعمت های مادی بین انسان و همه موجودات زنده زمینی سفره ای مشترک است و محصولی جز رشد کالبد و اضافه شدن به طول و عرض و حجم بدن و شعله ور ساختن آتش شهوت و خستگی و گاهی اندوه و غم ندارد و در پایان عمر هم بناچار باید دست از همه آنها کشید و سر به تیره تراب فرو برد ، قرآن در این زمینه مسایل بسیار عمیق و جالبی دارد :

وَ الْأَرْضَ بَعْدَ ذٰلِکَ دَحٰاهٰا * أَخْرَجَ مِنْهٰا مٰاءَهٰا وَ مَرْعٰاهٰا * وَ الْجِبٰالَ أَرْسٰاهٰا * مَتٰاعاً لَکُمْ وَ لِأَنْعٰامِکُمْ * فَإِذٰا جٰاءَتِ الطَّامَّهُ الْکُبْریٰ * یَوْمَ یَتَذَکَّرُ الْإِنْسٰانُ مٰا سَعیٰ * وَ بُرِّزَتِ الْجَحِیمُ لِمَنْ یَریٰ * فَأَمّٰا مَنْ طَغیٰ * وَ آثَرَ الْحَیٰاهَ الدُّنْیٰا * فَإِنَّ الْجَحِیمَ هِیَ الْمَأْویٰ (1) .

و زمین را پس از آن گسترانید ، * و از آن آب و چراگاهش را بیرون آورد ، * و کوه ها را محکم و استوار نمود * تا مایه بهره وری شما و دام هایتان باشد . * پس زمانی که آن حادثه بزرگ تر و غیر قابل دفع در رسد ، * در آن روز انسان آنچه تلاش و کوشش کرده به یاد آورد * و دوزخ را برای هر بیننده ای آشکار سازند ، * و اما کسی که طغیان و سرکشی کرده * و زندگی دنیا را بر زندگی ابد و جاوید آخرت ترجیح داده ، * پس بی تردید جایگاهش دوزخ است ؛

بنا بر ارزیابی این آیات نه اینکه دنیا و نعمت های مادی اش معیار ارزش نیست ، بلکه کسی که دنیا و عناصر مادی و ابزار ظاهری اش را بر