عبد صالح (باب الحوائج إلی الله حضرت قمربنی هاشم اباالفضل العبّاس) صفحه 18

1- آل عمران/34 33.

2- مستدرک الوسائل، ج7/298.

3- اسراء/1.

4- فرقان/1.

5- بقره/23.

6- ص/41.

یعنی، و به خاطر بیاور بنده ما ایّوب را،

و می فرماید: « ذِکْرُ رَحْمَتِ رَبِّکَ عَبْدَهُ زَکَرِیَّا»(1)

یعنی، (این) یادی است از رحمت پروردگار تو نسبت به بنده اش زکریا ...

و می فرماید: «قالَ إِنِّی عَبْدُ اللَّهِ آتانِیَ الْکِتابَ وَ جَعَلَنِی نَبِیًّا»(2)

یعنی، عیسی(در طفولیت زبان به سخن گشود و) گفت: «من بنده ی خدایم او کتاب (آسمانی) به من داده و مرا پیامبر قرار داده است!

از آیات فوق و آیات دیگر ظاهر می شود که خداوند از ابتدای خلقت آنان را برای مقام نبوّت و رسالت برگزیده است، گرچه در اختیار و انتخاب خود مجبور نبوده، و با اختیار خود به بندگی و نیکی ها روی آورده اند و خداوند می دانسته که آنان اهل صلاح و اصلاح و انتخاب نیک خواهند شد، و لذا در دعای ندبه می خوانیم که خداوند آنان را انتخاب نمود، بعد از آن که بر آنان شرط نمود، در دنیا زاهد باشند و به زر و زیور دنیا روی نیاورند، واو میدانست که آنان به شرائط بندگی عمل خواهند نمود . و متن دعا چنین است:

«بعد ان شرطت علیهم الزهد فی درجات هذه الدنیا الدنیّه و زخرفها و زبرجها فشر طوا لک ذلک و علمت منهم الوفاء به فقبلتهم و قرّبتهم و قدّمت لهم الذکر العلّی و الثناء الجلیّ و اهبطت علیهم ملائکتک و اکرمتهم بوحیک و رفدتهم بعلمک...»

و ظاهر این است که این شرائط را خداوند در میثاق بر آنان شرط نموده، و آنان پذیرفته اند، و چون رسول خدا نخستین کسی بوده که در میثاق اقرار به ربوبیِّت خداوند نموده، اشرف پیامبران قرار گرفته، گرچه در آخر آنان به نبوّت رسیده است، از این رو مرحوم کلینی در کتاب کافی با سند خود از امام صادق(علیه السلام) نقل نموده که فرمود:

«إنّ بعض قریش قال لرسول اللّه صلی الله علیه و آله: بأیّ شیء سبقت الأنبیاء و فضّلت علیهم و أنت بعثت آخرهم و خاتمهم؟ قال(صلّی الله علیه و آله و سلّم): إنّی کنت أوّل من آمن بربّی و أوّل من أجاب حیث أخذ اللّه میثاق النبییّن و أشهدهم علی أنفسهم «ألست بربّکم؟» فکنت أنا أوّل نبیّ قال: بلی. فسبقتهم إلی الإقرار باللّه عزّوجلّ».

و در روایت دیگری آمده که «وأجاب بعده أهل بیته من الأئمّه المعصومین، ثمّ الأنبیاء ثمّ الشیعه».

یعنی، سپس اهل بیت او ائمّه ی معصومین(علیهم السلام) اقرار به ربوبیّت خداوند نمودند، و پس از آنان پیامبران و پس از پیامبران شیعیان اقرار نمود ند .

معنای صالح وصلاح

صلاح در لغت، ضدّ فساد است، و در تفسیر «کنزالدقائق» راجع به اهل صلاح آمده: «الذین صَلُحَت حالتهم و استقامت طریقتهم»(3)