عبد صالح (باب الحوائج إلی الله حضرت قمربنی هاشم اباالفضل العبّاس) صفحه 36

قلباه» و به آنان حمله کرد و دور شدند، پس پیاده شد و او را بر اسب خود سوار نمو، و به خیمه برد و سخت گریان شد. و فرمود: [ای برادر] خدا تو را به خاطر من جزای خیر بدهد همانا تو حقِّ جهاد و کوشش خود را انجام دادی.(1) مرحوم علامه مجلسی(رضوان الله علیه) گوید: در برخی از تألیفات اصحاب آمده که چون حضرت عباس تنهایی و بی یاوری برادر خود را مشاهده نمود، عرضه داشت: ای برادر آیا به من رخصت و اجازه جنگ می دهی؟ و امام(علیه السلام) با شنیدن این جمله گریه ی سختی نمود و فرمود: «ای برادر تو صاحب لوا و پرچم من هستی و ..........» و حضرت عباس عرضه داشت: « سینه ی من تنگ شده، و از زندگی سیر شده ام،و می خواهم انتقام خود را از این منافقان بگیرم»

و امام(علیه السلام) در پاسخ او فرمود: « اگر چنین است، برای این اطفال کمی آب طلب کن»

پس حضرت عباس نزد لشکر عمرسعد آمد و آنان را نصیحت نمود و از ادامه جنگ پرهیز داد و لکن سودی نبخشید و بازگشت و به برادر خود این را خبر داد، ناگهان صدای اطفال را شنید، که فریاد «العطش العطش» سر می دادند، از این رو بر مرکب خود سوار شد، و نیزه و مشکی را برداشت و به طرف فرات رفت و چهار هزار نفر که موکّلین فرات بودند، او را احاطه نمودند و تیربارانش کردند، و حضرت عباس گروهی که گفته شده هشتاد نفر بوده اند را کشت و راه را باز نمود، و وارد فرات شد ... تا آخر آنچه گذشت.(2)

و در زیارت ناحیه ی مقدسه ی امام زمان(علیه السلام) آمده که آن حضرت می فرماید: «السلام علی عبّاس بن امیرالمؤمنین، المواسی أخاه بنفسه، الأخذ لغده من أمسه، الفادی له، الوافی، الساعی إلیه بمائه، المقطوعه یداه، لعن الله قاتلیه، یزیدبن رقاد، و حکیم بن طفیل الطائی».(3)

فداکاری های حضرت اباالفضل(علیه السلام)

از خصلت های بارز و آشکار حضرت اباالفضل(علیه السلام) آرزوی شهادت و فداکاری های اوست، امام سجاد(علیه السلام) دربارۀ عموی خود می فرماید: «فلقد آثر و أُبلی، و فدی أخاه بنفسه».(4)

یعنی، عمویم عباس به راستی نسبت به برادر خود ایثار نمود و مبتلای به بلای سختی شد و جان خود را فدای برادر خویش نمود.

و«فدا» لغهً به معنای: چیزی را عوض چیز دیگری قرار دادن است، و خداوند که می فرماید: «وَ فَدَیْناهُ بِذِبْحٍ عَظِیم » یعنی، ما ذبح عظیم را عوض ذبح اسماعیل قراردادیم، و این را فدا و فدیه می گویند، و «فدی و فِداء» این است که کسی برای حفظ خود مال و یا چیز دیگری را می پردازد، چنان که خداوند می فرماید: