عبد صالح (باب الحوائج إلی الله حضرت قمربنی هاشم اباالفضل العبّاس) صفحه 53

1- کامل الزیارات، ص257 ح1.

2- فتح/10.

3- عقاب الأعمال، ص203.

4- غرر الحکم، 3174.

5- مستدرک الوسائل، ج11/47.

یعنی، یا علی دور باش و به پرهیز از خیانت در عهد و پیمان الهی، چرا که خداوند عهد و ذمّه ی خود را امان قرار داده، و آن را نیز بین بندگان خود ازروی رحمت امضاء نموده است، و صبر بر تنگنائی و بدعهدی که امید گشایش آن را داشته باشی، بهتر از خیانت در وعده و عهد و پیمان است، که تو از گناه و تبعات و بدعاقبتی آن در هراس باشی.

اجابت وفرمان بر داری حضرت ابا الفضل از خدا و رسول و امام زمان خود علیهم السلام

ازنظر لغت: استجاب و أجاب به یک معناست، و یا استجاب طلب اجابت و اجاب فعل اجابت است.(1)

امام صادق(علیه السلام) در فرازی از زیارت عموی خود می فرماید:

«و استجاب له دعوته»(2)

و به نقل دیگری می فرماید: «المجیب إلی طاعه ربّه»(3)

یعنی، حضرت اباالفضل(علیه السلام) دعوت خداوند را اجابت نمود.

و آیه شریفه «إِنَّما یَسْتَجِیبُ الَّذِینَ یَسْمَعُونَ وَ الْمَوْتی یَبْعَثُهُمُ اللَّهُ ثُمَّ إِلَیْهِ یُرْجَعُونَ»(4)

یعنی، تنها کسانی (دعوت تو را) می پذیرند که گوش شنوا دارند امّا مردگان (و آنها که روح انسانی را از دست داده اند، ایمان نمی آورند و) خدا آنها را (در قیامت) مبعوث می کند وسپس به سوی او، بازمی گردند.

این آیه اشاره دارد که تنها اهل ایمان دعوت خدا و رسول او(صلی الله علیه و آله و سلّم)را اجابت می کنند، و امّا کافران که به منزله ی مرده ها هستند دعوت خدا و رسول او را اجابت نمی کنند، تا وقتی که خداوند آنان را در قیامت مبعوث نماید و ناچار به اقرار به حق او بشوند.

و شاید مراد آیه این باشد که صاحب قلب های زنده، دعوت خدا و رسول او را اجابت می کنند، و امّا قلب های فاسد و مرده، دعوت خدا را اجابت نمی کنند، و قلب در اثر انکار حق و گناهان فراوان می میرد، و مردن آن به معنای عدم پذیرش حق است و قرآن فراوان به این معنا اشاره نموده است و یکی از آن آیات این آیه است که خداوند می فرماید:

«إِنَّما یَسْتَجِیبُ الَّذِینَ یَسْمَعُونَ وَ الْمَوْتی یَبْعَثُهُمُ اللَّهُ ثُمَّ إِلَیْهِ یُرْجَعُونَ»(5)

بنابراین، قلب مبارک حضرت اباالفضل(علیه السلام) در نهایت پاکی و نورانیّت بوده که در سخت ترین شرائط از خدا و رسول و امام خود اطاعت نموده، بلکه خواسته ی برادر خود را بر خویش مقدّم داشته و هیچ سخنی روی سخن امام خود نگفته است، و به حق، او مصداق آیه شریفه بوده که خداوند می فرماید: