توسل و رابطه آن با توحید صفحه 15

ص: 20

پس معیار شرک این است که موجودی به طور مستقل در عرض خدا مورد توجه و تقدیس قرار گیرد و گرنه هیچ موحّدی را در عالم پیدا نمی‌کنید حتی کسانی که خود مدعی آن هستند که هر نوع واسطه‌ای شرک است، گرفتار شرک می‌شوند.

لازم به یاد آوری است که أخیراً در بین اهل‌سنّت یک حرکت و جریانی مشاهده می‌شود که مخالف افکار و روش بزرگان سلف آنان است، در نوشته‌ها و کتاب هایی که منتشر می‌کنند به گونه‌ای زیارت و توسل را زیر سؤال می‌برند؟ در صورتی که علمای بزرگ اهل‌سنّت در طول تاریخ با این جریان مخالف بوده‌اند بلکه توسل را مشروع و جایز دانسته‌اند برای آن که این مطلب روشن و مستند باشد بخشی از گفتار علمای اهل‌سنّت را ذکر می‌کنیم تا تضاد و دوگانگی بین این دو دیدگاه روشن شود و در نهایت خوانندگان خود داوری نمایند. وظیفه هر مسلمانی آن است که سخن را بشنود و حق را برگزیند. «فَبَشِّرْ عِبادِ الَّذِینَ یَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَیَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ». (1)

توسل از نگاه علما و دانشمندان شیعه و اهل‌سنّت‌

دیدگاه ونظر علمای شیعه در مسأله توسل روشن است زیرا به اجماع و اتفاق توسل را مشروع و جایز می‌دانند البته با این

1- 1. زمر: 17 و 18