خداشناسی از دیدگاه قرآن و حدیث صفحه 147

«اَلَّـــــذي اَحْسَـــنَ كُــــلَّ شَـــــيْ‌ءٍ خَلْقَـــــهُ!»

«كسي كه خلقت همه‌چيز را نيكو كرد!» (7/سجده)

حقيقت حسن عبارت است از سازگاري اجزاء هر چيز نسبت به هم و سازگاري همه اجزاء با غرض و غايتي كه خارج از ذات آن است. هر يك از موجودات في نفسه و براي خودش داراي حسني است، كه تمام‌تر و كامل‌تر آن براي آن موجود تصور نمي‌شود و اما اين كه مي‌بيني موجودي داراي زشتي و ضرر است، براي يكي از دو علت است: يا براي اين است كه آن موجود داراي عنوان عدمي است، كه بدي و ضررش مستند به آن است. مانند ظلم و زنا، كه ظلم بدان جهت كه فعلي از افعال است زشت نيست بلكه بدان جهت كه حقي را معدوم و باطل مي‌كند زشت است و زنا بدان جهت كه عملي خارجي است و هزاران شرايط دست به دست داده تا آن عمل صورت خارجي بگيرد زشت نيست، چون در آن شرايط با عمل نكاح مشترك است، بلكه زشتي‌اش بدين جهت است

(300) خداشناسي

كه مخالف نهي شرعي و يا مخالف مصلحتي اجتماعي است. و يا براي اين است كه با موجودي ديگر مقايسه‌اش مي‌كنيم و از راه مقايسه است كه زشتي و بدي عارضش مي‌شود، مثلاً: خار در مقايسه با گل زشت و بد مي‌شود و عقرب در مقايسه با انسان زشت و بــد مي‌شــود. در اين چنــد مثـل و نظـاير آن‌ها بدي و زشتي، ذاتي آنها نيست.

به هر حال هيچ موجودي بدان جهت كه مــوجــود و مخلــوق است متّصف به بدي نمي‌شود، به دليل اين كه خداي‌تعالي خلقت هــر مــوجــودي را نيكـو خوانده است. خلقت ملازم با حسن است و هر مخلوقي بدان جهــت كـه مخلــوق است حســن و نيكــو است. هر زشتي و بدي كه تصور كنيم مخلــوق خــدا نيست البته بدي و زشتي‌اش مخلوق نيست، نه خودش. معصيت و نافرماني و گناهان از آن جهت كه گناهند و زشتند و بدند مخلوق خدا نيستند و بديها همه از ناحيه قياس پديد مي‌آيد.(1)

زيبايي خلقت (301)

-302

فصل ششم:هستي و حيات