خداشناسی از دیدگاه قرآن و حدیث صفحه 148

هستي و اقسام آن

«اَللّهُ لا اِلهَ اِلاّ هُوَ الْحَيُّ الْقَيُّومُ!» (255 / بقره)

انسانها از همان روزهاي اولي كه به مطالعه حال موجودات پرداختند آنها را دو جور يافتند: يكي موجوداتي كه حال و وضع ثابتي دارند، حس آدمي تغييري ناشي از مرور زمان در آنها احساس نمي‌كند، مانند سنگها و ساير جمادات و قسم ديگر موجوداتي كه گذشت زمان تغييراتي محسوس در قوا و افعال آنها پديد مي‌آورد، مانند انسان و ساير حيوانات و همچنين نباتات كه مي‌بينيم در اثر گذشت زمان قوا و مشاعرشان و كارشان يكي پس از ديگري تعطيل مي‌شود و در آخر به تدريج دچـار فـساد و تـباهي مي‌گردد.

-303

سپس انسان‌ها اين معنا را فهميدند كه در موجودات قسم دوم علاوه بر هيكل محسوس و مادي چيز ديگري هست، كه مسأله احساسات و ادراكات علمي و كارهايي كه با علم و اراده صورت مي‌گيرد همه از آن چيز ناشي هستند و نام آن را حيات و از كار افتادن و بطلانش را مرگ ناميدند، پس حيات يك قسم وجودي است كه علم و قدرت از آن ترشح مي‌شود. خداي سبحان هم در مواردي از كلام خود اين تشخيص انسانها را امضاء كرده، از آن جمله فرمود:

«بــدانيــد ايــن خـداست كـه زميـن را بعـد از آن كه مرد زنده مي‌كند.» (17 / حديد)

«تو زمين را مي‌بيني كه بي حركت افتاده، همين كه ما آب را بر آنان نازل مي‌كنيم به جنب و جوش مي‌افتد و پف مي‌كند، آن كسي كه آن را زنده كرد همان كسي است كه مردگان را زنده خواهد كرد.» (39 / فصلت)

(304) خداشناسي

«زندگان همه با هم برابر نيستند، مردگان هم مساوي نيستند.» (22 / فاطر)

«مـا چـنيــن كـــرده‌ايـم كـه زنـدگان از آب زنـده بــاشنــد.» (30 / انبياء)