خداشناسی از دیدگاه قرآن و حدیث صفحه 161

كرد و به نام مقدس رحمن نسبت داد، براي اين بود كه اشاره كند به اينكه غايت و هدف از خلقت رحمت عامه اوست.(1)

هـدف از خلق حيات و مرگ

«اَلَّـــذي خَلَـــقَ الْمَــــوْتَ وَ الْحَيــوةَ لِيَبْلُــوَكُــمْ اَيُّكُــمْ اَحْسَـنُ عَمَــــلاً!»

«خـدايـي كه مـرگ و زنـدگاني را آفريد تا شما را بيازمايد كدام نيكوكارتريد!»

(2 / ملك)

كلمه «حَيات» در مورد چيزي كه به كار مي‌رود به معناي اين است كه آن چيز حالتي دارد كه به خاطر داشتن آن حالت داراي شعور و اراده شده است و كلمه «موت» به معناي نداشتن آن حالت است، چيزي كه هست به طوري كه از تعليم قرآن برمي‌آيد

(330) خداشناسي

معناي ديگري به خود گرفته و آن عبارت از اين است كه همان موجود داراي شعور و اراده از يكي از مراحل زندگي به مرحله‌اي ديگر منتقل شود، قرآن كريم صرف اين انتقال را موت خوانده با اين كه منتقل شونده شعور و اراده خود را از دست نداده است. همچنان كه از آيه زير برمي‌آيد: «فَقَدَرْنا فَنِعْمَ الْقادِروُنَ،» (23 / مرسلات) بنابراين ديگر نبايد پرسيد چرا در آيه مورد بحث فرموده: «خدا موت و حيات را آفريده،» مگر مرگ هم آفريدني است؟ چون گفتيم: از تعليم قرآن برمي‌آيد كه مرگ به معناي عدم حيــات نيســت، بلكــه به معنـاي انتقال است، وجودي كه مانند حيات خلقت‌پذير است.

علاوه بر اين كه اگر مرگ را امر عدمي بگيريم، همانطوري كه عامه مردم هم چنين مي‌پندارند، باز خلقت‌پذير است، چون اين عدم با عدمهاي صرف فرق دارد، مانند كـوري و تـاريكي عـدم مـلكه اسـت، كـه حظي از وجود دارد.