خداشناسی از دیدگاه قرآن و حدیث صفحه 48

(90) خداشناسي

همــراه آسمــان‌هــا و زميـن ثـابتند.(1)

مفهوم بقاي وجه الهي و فناي جن و انس

«كُـلُّ مَنْ عَلَيْها فانٍ وَ يَبْقي وَجْـهُ رَبِّـكَ ذوُ الْجَـلالِ وَ الاِْكْرامِ!» (27 / الرحمن)

هر جنبنده داراي شعوري كه بر روي زمين است به‌زودي فاني خواهد شد. مدت و

مفهوم بقاي وجه الهي و فناي جن و انس (91)

اجل نشئه دنيا با فناي جن و انس سر مي‌آيد و عمرش پايان مي‌پذيرد و نشئه آخرت طلــوع مي‌كنــد و هـر دو مطلـب يعني فناي جانداران صاحب شعور زمين و طلوع نشئــه آخــرت كه نشئه جزاست، از نعمت‌هــا و آلاء خــداي تعــالي است، چــون زنـدگـي دنيـا حيــاتي است مقــدمي، براي غرض آخــرت و معلـــوم است كه انتقال از مقـدمــه بـه غـرض و نتيجــه نعمـت اسـت.

حقيقت اين فنا انتقال از دنيا به آخرت و رجوع به خداي‌تعالي است، همچنان كه در بسياري از آيات كريمه قرآن اين فنا به انتقال نامبرده تفسير شده و فهمانده كه منظور از آن، فناي مطلق و هيچ و پوچ شدن نيست.

و پروردگارت، عزّ اسمه، با همه جلال و اكرامش باقي مي‌ماند، بدون اين كه فناي موجودات اثري در خود او يا دگرگوني در جلال و اكرام او باقي بگذارد. و بنا بر اين كه مراد به وجه خدا هر چيزي باشد كه ديگران رو به آن دارند، كه قهرا مصداقش عبارت مي‌شود از تمامي چيزهايي كه به خدا منسوبند و مورد نظر هر خداجــويي واقــع مي‌گــردد، ماننــد انبيــاء و اولياء خدا و دين او و ثواب و قرب او و ســايــر چيــزهــايي كـه از اين قبيــل باشنــد.(1)