خداشناسی از دیدگاه قرآن و حدیث صفحه 51

جسم و تن خويش و برآوردن حوايج ضروري آن است هرگز با چنين تشريفي مشــرف نمي‌شــود، تــا آن كه به طور كلي و به تمام معناي كلمه از بدنش و از توابع بـدنـش منقطــع گــردد، يعنـي بميــــرد.(1)

مفهـوم قرب و بُعـد و مقـام قـرب الهـي

«اُولئِـــــــكَ الْمُقَــرَّبُـــونَ!»

«آن‌ها مقربانند!» (11 / واقعه)

مسئله قرب و بعد دو معناي نسبي هستند كه اجسام به حسب نسبت مكاني به آن دو متصف مي‌شوند. در استعمال آن توسعه داده در زمان و غير زمان هم استعمال كرده‌اند. باز توسعه بيشتري داده و از اجسام و جسمانيات تجاوز كرده مــعـانـي حـقـايـق را هـم بـا آن دو، تـوصـيف كــرده‌انـد.

(98) خداشناسي

كلمه «قُرب» در مورد خداي‌تعالي به خاطر احاطه‌اي كه به هر چيز دارد استعمال شده و خود خداي‌تعالي فرموده: «وَنَحْنُ اَقْرَبُ اِلَيْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَريدِ ـ ما از رگ گردن به او نزديك‌تريم!» (16 / ق) اين معنا يعني نزديك‌تر بودن خداي‌تعالي به من از خود من و به هر چيزي از خود آن چيز، عجيب‌ترين معنايي است كه از مفهوم قرب تصور مي‌شود.

نيز از مواردي كه كلمه قرب در امور معنوي استعمال شده در مورد بندگان در مرحله بندگي و عبوديّت است و چون نزديك شدن بنده به خداي‌تعالي امري است اكتسابي، كه از راه عبادت و انجام مراسم عبوديّت به دست مي‌آيد، تقرب به معناي آن است كه كسي بخواهد به چيزي و يا كسي نزديك شود. بنده خدا با اعمال صالح خود مي‌خواهد به خدا نزديك گردد و اين نزديكي عبارت است از اين كه در معرض شمول رحمت الهيه واقع شود و در آن معرض شر اسباب و عوامل شقاوت و مـحرومـيت را از او دور كنند.

مفهوم قرب و بُعد و مقام قرب الهي (99)