خودشناسی صفحه 21

فِی جَنبِ اللّه ِ » 20. ما همسایه خدا بودیم ؛ اما چه تفریطی کردیم! تمام نعمتهای ارزشمند خدا را در این جا نابود کردیم. اکنون باید همسایه شمر و معاویه و یزید بشویم.

کسانی که ساکن بهشت هستند ، « فِی جَنبِ اللّه ِ » هستند ؛ چون صفت « جَنبِ اللّه ِ » بودن را در دنیا هم حفظ کرده اند. کسانی هم که صفت « جَنبِ اللّه ِ » بودن خود را نابود کرده اند ، باید در کنار یزید و معاویه و فرعون و نمرود زندگی کنند ، همسایه هایشان آنان هستند.

شخصیت حقیقی انسان

این روایت ، بسیار مهم است :

« إنّ صُورَهَ الإنسانِیَّه هِیَ الطَّریقُ المُستقیم إلی کُلِّ خَیْر » 21.

صورت انسانی طریق مستقیم به سوی هر خیری است .

این سخن ، نه درباره ملائکه است ، نه درباره موجودات دیگر. چهره

واقعی انسان ، راهی مستقیم است ؛ یعنی نزدیک ترین جاده می باشد. راه مستقیم ، کوتاه ترین ، نزدیک ترین و بهترین راه است. وقتی که خداوند انسان را خلق نمود ، چهره او را راه مستقیمی به سوی تمام خیر قرار داد. مرحوم حاجی سبزواری ، در کتاب منظومه ، وجود را که تفسیر می کند ، می گوید : وجود ، منبع کل خیر و کل شرف است. کل خیر یعنی خدا. وقتی که خداوند صورت انسانی را آفرید ، چهراش را روبه روی خود قرار داد تا پس از تربیت و تزکیه نفس ، به همان هدفی که رو در روی شما است ، معرفت پیدا کنید و به سوی او حرکت کنید.

طبق این فرموده امام صادق ، کسی که روی انسانیتش رااز خدا برگرداند و به خدا پشت کند ، به کجا می رود؟ وقتی شما را ساخت ، پلی را هم ساخت بین بهشت و جهنم و شما روی این پل هستید. فکر کنید که به کدام سوی پل در حال حرکتید.

این گونه روایاتی که تعریف از انسان می کنند ، غرورآفرینند. آیات قرآنی هم که درباره انسان سخن می گویند ، و ماهیت انسان را بیان می کنند ، لذت بخشند ؛ مثلاً در آغاز سوره بقره ، وقتی که خداوند می خواهد انسان را به ملائکه معرفی کند ، می فرماید :