- چکیده 1
- الف) پیشینۀ بحث 3
- ب) چیستی علم 3
- ج) جدایی علم از نفس و دلایل آن 4
- د) ارزش علم 6
- 1. نقد اصل مباینت 8
- و) بررسی و ارزیابی 8
- 3. نقد روششناختی 15
- نتیجهگیری 17
- چکیده 21
- اشاره 21
- 1. برهان سادگی دیدگاه مادیانگارانه (Simplicity Argument) 23
- الف) براهین علیه دوگانه انگاری 23
- اشاره 23
- 2. برهان ناتوانی تبیین دیدگاه دوگانه انگاری (Explanatory Impotence) 23
- 3. برهان وابستگی عصبی 24
- 4. برهان تاریخ تکاملی (Evolutionary History) 25
- 6. برهان مغز دوپاره (Split Brain) 27
- اشاره 29
- ب) نظریات مادیانگارانه (Physicalist Theories of Mind) 29
- 2. ماتریالیسم تحویلگرا 30
- 1. رفتارگرایی فلسفی (Philosophical Behaviorism) 30
- 4. کارکردگرایی 31
- 3. استدلالهای ضد دیدگاه اینهمانی 31
- 5. ماتریالیسم حذفگرا (Eliminative Materialism) 32
- ج) بیان اصول کلی به کاررفته در استدلالها 33
- د) تحلیل استدلالها 34
- اشاره 34
- 1. تحلیل برهان سادگی دیدگاه مادیانگارانه 34
- 2. تحلیل برهان ناتوانی تبیین دیدگاه دوگانه انگاری 35
- 3. دفع یک اشکال در خصوص اِعداد 36
- 4. تحلیل برهان تاریخ تکاملی و برهان وابستگی عصبی 38
- 4. تحلیل برهان تأثیر روانگردانها بر آگاهی و برهان مغز دوپاره 39
- 5. تحلیل دلیل مغز دوپاره 41
- نتیجه گیری 42
- اشاره 47
- چکیده 47
- الف) ذات گرایی قدیم 50
- ب) ضد ذات گرایی 52
- د) نقادی وضعیت کنونی ایران معاصر 61
- ه) نقادی ذات گرایی نوین 67
- 1. توانایی استقرا بر کشف واقع 67
- اشاره 67
- 3. عدم مانعیت تغییر نظریه ها از کشف واقع 70
- 5. خطای در بسط روش «استنتاج از راه بهترین تبیین» به همۀ علوم 72
- نتیجه گیری 73
- منابع برای مطالعه و پژوهش بیشتر 76
- چکیده 79
- اشاره 79
- الف) معرفی تجربه گرایی برساختی ون فراسن 82
- ب) تمایز مشاهده پذیر و مشاهده ناپذیر از نگاه ون فراسن 85
- ج) انتقادها علیه تمایز مشاهده پذیر و مشاهده ناپذیر 86
- اشاره 86
- 1. انتقاد ناسازگاری 87
- 2. پاسخ به انتقاد ناسازگاری 87
- 3. انتقاد جامعۀ معرفتی 88
- 4. پاسخ به انتقاد جامعۀ معرفتی 89
- 5. انتقاد علی الاصول مشاهده نا پذیر 90
- 6. پاسخ به انتقاد علی الاصول مشاهده ناپذیر 91
- اشاره 92
- د) حفظ واقع گرایی هستی شناختی بدون التزام به واقع گرایی معرفت شناختی 92
- 2. رویکرد فرگه- راسل به وجود در سنت فلسفۀ تحلیلی 95
- 3. رویکرد به وجود در سنت فلسفۀ اسلامی 96
- اشاره 96
- 4. وجود در حکمت متعالیۀ ملاصدرا 100
- 5. واقع گرایی هستی شناختی و تجربه گرایی برساختی 101
- نتیجه گیری 103
- اشاره 109
- چکیده 109
- الف) صورت زندگی 110
- ب) زبان و جهان 115
- ج) بازی های زبانی و زندگی واژه ها 118
- د) تاریخ طبیعی و فرهنگ 120
- ه) وجه توصیفی و نه تبیینی صورت زندگی 126
- نتیجه گیری 128
- اشاره 133
- چکیده 133
- الف) مراد از مبناگرایی در تقلیلگرایی اخلاقی طبیعتگرا 137
- ب) چالش توجیه باور در تقلیلگرایی اخلاقی طبیعتگرا 142
- نتیجه گیری 149
- چکیده 153
- اشاره 153
- الف) چندمعنایی 155
- ب) شبکۀ شعاعی 155
- 1. سیاق جمله ای یا جنبه های معنایی 157
- ج) انواع تغییر معنا 157
- اشاره 157
- 2. سیاق کاربرد یا ریزمفهوم ها 158
- 3. سیاق اطلاعات یا روش مشاهده 158
- د) بررسی تغییر معنای واژۀ «ایمان» 159
- ه) معنای ایمان از دیدگاه لغت دانان 160
- 2. ایمان از دیدگاه فخر رازی 163
- 3. ایمان از دیدگاه علامه طباطبائی 163
- 1.ایمان از دیدگاه طبرسی صاحب تفسیر مجمع البیان 163
- ز) ایمان از دیدگاه مفسران 163
- اشاره 163
- ز) تعیین پیش نمونه 164
- ح) تعیین معنای پیش نمونۀ ایمان 165
- ی) چگونگی توسعۀ معنای ایمان از معنای پیش نمونه 167
- نتیجه گیری 168
- چکیده 173
- اشاره 173
- 1. صورت بندی پاتنم 175
- اشاره 175
- اشاره 175
- اشاره 176
- 2. صورت بندی دنت 176
- ارزیابی صورت بندی پاتنم 176
- اشاره 178
- 3. صورت بندی سرل 178
- ارزیابی صورت بندی دنت 178
- ارزیابی صورت بندی سرل 179
- 4.صورت بندی درست 181
- ب) مهم ترین مسئله های فلسفی هوش مصنوعی و پاسخ های داده شده 186
- اشاره 186
- 2. مهم ترین مسئله های فلسفه ذهنی (هوش مصنوعی قوی) 191
- اشاره 191
- نتیجه گیری 207
چکیده
مباحث علمشناختی در ادبیات تفکیکی جایگاه درخور اهمیتی دارد. در این نگرش دیدگاه های ویژهای درباره چیستی علم، رابطه آن با نفس، ارزش علم و چگونگی به دست آوردن آن وجود دارد. این دیدگاه ها میتواند نقش چشمگیری در منطق فهم دین، معرفت شناسی دینی و علوم و معارف اسلامی در پی داشته باشد. مقاله پیش رو بر آن است مهم ترین مسائل مطرح شده در این مبحث را بررسی و داوری کند. برایند پژوهش آن است که ادعای تفکیکیان در مباینت علم و نفس نادرست و دلایل آن مخدوش است و به سنجشناپذیری معرفت میانجامد.
واژگان کلیدی: علم، علمشناسی، تجرد، تجرد علم، بینونت علم و نفس، نگره تفکیک.