- اشاره 1
- پیشگفتار 1
- چهره تازه ای از تفسیر قرآن 1
- انقلابی در جهان تفسیر 3
- قرآن یا معجزه جاویدان 3
- نهایت ناپذیری قرآن 4
- تفسیر قرآن از دیدگاه های مختلف 7
- چهره تازه از تفسیر قرآن 9
- نمونه ای از تفسیر قرآن به قرآن 11
- تأثیر تمدن غرب در برداشتهای غیر صحیح از قرآن 12
- نزول تدریجی قرآن 14
- روش تفسیر موضوعی 16
- اشاره 20
- ترجمه آیات 22
- ندای درونی انسان ها 26
- جامعه شناسان و اعتقاد به خدا 26
- بدیهی بودن وجود خدا 29
- فطری بودن اصول تعالیم دین 32
- خداخواهی و خداجویی انسان 32
- هدایت همگانی موجودات جهان 33
- تجلی فطرت در شداید 35
- پاسخ یک اعتراض 38
- 2. تمیز اعمال فطری با اعمال عادی 40
- یادآوری چند نکته 40
- اشاره 40
- 1. تفاوت توحید فطری با توحید استدلالی 40
- 1. جهانی بودن حس خداجویی 42
- 2. رهبری فطرت به سوی خدا 43
- 3. حس مذهب مولود عوامل جغرافیایی و یا اقتصادی ویا سیاسی نیست 44
- 4. تبلیغات پی گیر ممکن است از نمو و رشد آن بکاهد، ولی آن را ریشه کن نمی سازد 44
- حس مذهبی یا بعد چهارم روح انسان 45
- مارکسیسم در قالب مذهب 47
- نظر دیگری در فطری بودن دین 49
- حس مذهبی در احادیث 51
- اشاره 55
- نکات قابل توجه 59
- 1. نظریه متکی به احادیث 62
- اشاره 62
- نارسایی های این نظریه 62
- نارسایی های این نظریه 67
- نظریه سوم 68
- پرسش هایی پیرامون این نظریه 71
- نظریه چهارم 74
- اشاره 78
- ترجمه آیات 81
- تفاوت حمد و تسبیح 84
- اشاره 85
- 1. سجود و خضوع ذرات جهان در برابر خدا 85
- غرض از سجود موجودات 87
- حقیقت سجده در موجودات جهان 88
- سجده با میل و سجده با کراهت 89
- اشاره 91
- اشاره 93
- آرای مفسران در تسبیح موجودات 93
- نظریه نخست 94
- نظریه دوم 95
- نظریه سوم 97
- وجود شعور در تمام موجودات جهان 100
- گسترش شعور و دانش های امروز 110
- اشاره 113
- آشنایی با براهین اثبات صانع در کتب فلسفی و کلامی 113
- اشاره 114
- آشنایی با براهین اثبات وجود خدا 114
- 3. برهان امکان 115
- 2. برهان حدوث 115
- 1. دلیل فطرت 115
- 5. برهان نظم در جهان آفرینش 117
- 4. برهان حرکت 117
- 6. برهان محاسبه احتمالات 118
- 7. برهان موازنه و کنترل 119
- 9. هدف گرایی میان پدیده های جهان 120
- 8. راه یابی در جان داران 120
- 10. برهان صدیقین 125
- عقیده عرب در عصر نزول قرآن 127
- اشاره 130
- ترجمه آیات 131
- اشاره 132
- فقر و نیاز در انسان و جهان نشانه وجود خدای غنی است 132
- فقر اشیا یا برهان امکان 138
- ترجمه آیات 140
- آیات موضوع 140
- کاخ رفیع آفرینش گواه بر وجود آفریدگار است 140
- آفرینش آسمان وزمین گواه بر وجود آفریدگار است 141
- سؤالی درباره آیه 142
- اشاره 145
- آیات موضوع 145
- ترجمه آیات 145
- خلاصه ای از مفهوم آیات 148
- پاسخ دو سؤال 149
- آیات موضوع 151
- اشاره 151
- ترجمه آیات 152
- توضیح مطلب 154
- اشاره 158
- آیات موضوع 158
- ترجمه آیات 158
- آیا هدف ابراهیم نفی خداوندی آنها است؟! 165
- سخن صدر المتألهین 167
- سخن آخر درباره آیات 168
- آیات موضوع 169
- ترجمه آیات 169
- اشاره 169
- سخن ابن سینا 170
- توضیح مفاد آیه 171
- اشاره 174
- آیات موضوع 174
- ترجمه آیات 175
- خداشناسی و دفتر آفرینش 177
- ترجمه آیات 184
- اشاره 184
- آیات موضوع 184
- شناخت کامل خدا از راه شناخت وجود و هستی _ یا برهان صدیقین 185
- اشاره 193
- آیات موضوع 194
- توضیحاتی پیرامون آیه نخست 202
- پاسخ یک سؤال 203
- توضیح دیگر آیات 205
- 1. چرا او وجود بی نهایت است؟ 206
- 2. موجود نامحدود تعدد برنمی دارد 208
- پاسخ یک پرسش 209
- پاسخ به سؤال دیگر 210
- خداوند موجود نامتناهی است 212
- اشاره 212
- احادیث شیعه در یگانگی خدا 212
- وحدت خدا، وحدت عددی نیست 213
- اشاره 213
- خدایان سه گانه 213
- تثلیث در آیین مسیح 214
- نظر قرآن درباره تثلیث 215
- اشاره 218
- بی پایگی الوهیت مسیح و تثلیث از نظر قرآن 218
- برهان نخست 219
- برهان دوم (غذا خوردن مسیح) 220
- اندیشه فرزند بودن مسیح 221
- بررسی سه گانگی خدا 230
- اشاره 230
- هم یکی است و هم سه تا!!! 231
- 1.خدایان سه گانه مستقل 232
- 2. شرکت سهامی خدایان 233
- اشاره 236
- ترجمه آیات 237
- اشاره 238
- توحید ذاتی و بساطت ذات 238
- 2. ذات او از اجزای عقلی پیراسته است 241
- 3. صفات خداوند عین ذات او است 242
- بی پایگی عقیده کرامیه 243
- تفاوت دو قول 244
- انتقاد از نظریه اشاعره 247
- دلیل وحدت صفات با خدا 248
- چگونگی سازگاری تعدد صفات با بساطت ذات 248
- گواهی آیات بر صفات خدا 249
- 2. او «احد» است 250
- اشاره 257
- ترجمه آیات 259
- چرا معتزله منکر توحید افعالی هستند؟ 262
- عقیده گروه معتزله 264
- انتقاد از عقیده معتزله 265
- مکتب اشعری 270
- پرسش اول 278
- پاسخ به بعضی از سؤال ها 278
- اشاره 278
- اشاره 280
- پرسش دوم 280
- اشاره 281
- پرسش سوم 281
- پاسخ 281
- اشاره 286
- پاسخ 286
- پرسش چهارم 286
- توضیح برهان نخست 289
- توضیح برهان دوم 290
- تحلیلی از بلاها و شرور 294
- شرّ، امر نسبی است 296
- تحلیلی دیگر در باره شرور 296
- اشاره 301
- ترجمه آیات 303
- آیا لفظ رب معانی متعددی دارد؟ 312
- 1. تدبیر; شاخه ای از آفرینش 324
- این برهان را می توان به دو صورت بیان کرد: 327
- نتیجه 329
- تکلیف دیگر مدبرها چیست؟ 329
- پاسخ 330
- تحلیل آیات 333
- پیروزی و شکست از جانب خدا است 334
- پاسخ یک سؤال 336
- اشاره 342
- ترجمه آیات 343
- حکومت پیامبر و اولو الأمر از جانب خدا است 348
- حکومت ودولت، پدیده اجتناب ناپذیر است 349
- شیوه حکومت در اسلام چیست؟ 353
- اشاره 355
- ترجمه آیات 356
- اشاره 360
- افرادی که اطاعت آنان لازم است 360
- مقصود از اطاعت پیامبر چیست؟ 362
- 2. اولی الأمر 364
- 3. پدر و مادر 365
- اثر سازنده احترام والدین 367
- اشاره 369
- ترجمه آیات 372
- 1. قانون گذار باید انسان شناس باشد 376
- 2. از هر نوع سودجویی پیراسته باشد 376
- بخش نخست: 379
- اشاره 379
- توحید در تقنین در قرآن 379
- اشاره 381
- بخش دوم: 381
- پاسخ یک پرسش 387
- پاسخ 388
- پرسش دیگر 388
- معانی دین، شریعت و ملت چیست؟ 393
- اشاره 394
- بخش چهارم: 394
- یک سؤال 395
- بخش پنجم: 397
- بخش ششم: 398
- شرک در تشریع 399
- اشاره 401
- پاسخ یک پرسش 401
- پاسخ 401
- توضیح مفاهیم دین، ملت و شریعت 402
- اشاره 405
- ترجمه آیات 407
- معنای حقیقی و مجازی عبادت 411
- 1. نخستین تعریف عبادت 417
- 2. تعریف دوم عبادت 422
- مقصود از لفظ «رب» چیست؟ 423
- 3. تعریف سوم برای عبادت 424
- لزوم تشریح نقاط ده گانه 434
- گواهی از قرآن 441
- آیا بهره گیری از اسباب غیر طبیعی شرک است؟ 445
- نظر ما 453
- آیات موضوع 459
- ترجمه آیات 459
- آیات موضوع 471
- ترجمه آیات 472
- نظریه وهابی ها 474
- 1. یوسف و سلطه غیبی 475
- نظریه ما در این سخن 475
- 3. سلیمان نبی و سلطه غیبی 476
- 4. مسیح و سلطه غیبی 478
- آیات موضوع 481
- ترجمه آیات 482
- پاسخ 483
- سؤالی از ابن تیمیه 489
- جهان آفرینش، جهان سازمان یافته است 491
- آیات موضوع 497
- ترجمه آیات 498
- وهابی ها و درخواست شفاعت 501
- آیا کمک خواهی از غیر خدا، شرک است؟ 504
- استعانت از غیر خدا 505
- آیات موضوع 511
- ترجمه آیات 512
- آیات موضوع 523
- ترجمه آیات 524
- 1. اصحاب هیاکل 525
- 3. عقاید عرب جاهلی 526
- مبارزه قرآن در آیات مورد بحث، با چه گروهی است؟ 528
- استفاده از نیم خورده وهابی ها 530
لوط می فرماید:(وَ أَمْطَرنا عَلَیْهِمْ مَطراً فَساءَ مَطَرُ المُنْذَرینَ)(1) ; «برای آنان باران فرستادیم و وضع افراد بیم داده شده بسیار بد گردید». با این که مفهوم این آیه کاملاً روشن است; ولی از نظر مصداق گنگ است; زیرا انسان نمی داند که مقصود از باران بد چیست; ولی آیه دیگری که در این زمینه وارد شده است مبین و روشن گر این حقیقت می باشد جایی که می فرماید: (وَ اَمْطَرْنا عَلَیْهِمْ حِجارَهً مِنْ سِجّیل)(2) ; «برای آنان بارانی از سنگ فرستادیم». هرگاه این روش در مجموع آیات قرآن با امعان و بردباری وپشتکار لازم رعایت گردد، جهانی از حقایق برای ما روشن شده، و بسیاری از نایافته ها، آشکار می گردد.
تأثیر تمدن غرب در برداشتهای غیر صحیح از قرآن
در قرن دوم و سوم اسلامی ترجمه علوم یونانیان در زمینه های علوم طبیعی ریاضی و فلسفی، دگرگونی عمیق و ژرفی در درک مفاهیم دینی و فهم آیات الهی پدید آورد و یک سلسله مسائل طبیعی و فلسفی و فکری به عنوان «پیش داوری» بر قرآن تحمیل گردید. و آیاتی هم از قرآن به عنوان بازگو کننده مفاهیم فلسفه «مشاء» و «اشراق» وهیئت بطلمیوس تفسیر شد، تا جایی که بعضی از مفسران و محدثان اسلامی آیات و احادیث مربوط به اسرار آفرینش را بر هیئت بطلمیوس تطبیق کردند و آیات و احادیثی را که بر خلاف نظریه بطلمیوس گواهی می داد دستخوش تأویل گردید. عین این گرفتاری بلکه دردناک تر از آن، هنگامی رخ داد که تحولات عمیقی در مغرب زمین در زمینه های مختلفی پدید آمد و در مسائل فلکی و طبیعی و ریاضی دگرگونی عجیبی پیدا شد و رموز عالم آفرینش واسرار خلقت
1- [1] شعراء/173.
2- [2] حجر/74.