- پیشگفتار 1
- اشاره 1
- چهره تازه ای از تفسیر قرآن 1
- انقلابی در جهان تفسیر 3
- قرآن یا معجزه جاویدان 3
- نهایت ناپذیری قرآن 4
- تفسیر قرآن از دیدگاه های مختلف 7
- چهره تازه از تفسیر قرآن 9
- نمونه ای از تفسیر قرآن به قرآن 11
- تأثیر تمدن غرب در برداشتهای غیر صحیح از قرآن 12
- نزول تدریجی قرآن 14
- روش تفسیر موضوعی 16
- اشاره 20
- ترجمه آیات 22
- ندای درونی انسان ها 26
- جامعه شناسان و اعتقاد به خدا 26
- بدیهی بودن وجود خدا 29
- فطری بودن اصول تعالیم دین 32
- خداخواهی و خداجویی انسان 32
- هدایت همگانی موجودات جهان 33
- تجلی فطرت در شداید 35
- پاسخ یک اعتراض 38
- اشاره 40
- یادآوری چند نکته 40
- 1. تفاوت توحید فطری با توحید استدلالی 40
- 2. تمیز اعمال فطری با اعمال عادی 40
- 1. جهانی بودن حس خداجویی 42
- 2. رهبری فطرت به سوی خدا 43
- 3. حس مذهب مولود عوامل جغرافیایی و یا اقتصادی ویا سیاسی نیست 44
- 4. تبلیغات پی گیر ممکن است از نمو و رشد آن بکاهد، ولی آن را ریشه کن نمی سازد 44
- حس مذهبی یا بعد چهارم روح انسان 45
- مارکسیسم در قالب مذهب 47
- نظر دیگری در فطری بودن دین 49
- حس مذهبی در احادیث 51
- اشاره 55
- نکات قابل توجه 59
- نارسایی های این نظریه 62
- 1. نظریه متکی به احادیث 62
- اشاره 62
- نارسایی های این نظریه 67
- نظریه سوم 68
- پرسش هایی پیرامون این نظریه 71
- نظریه چهارم 74
- اشاره 78
- ترجمه آیات 81
- تفاوت حمد و تسبیح 84
- اشاره 85
- 1. سجود و خضوع ذرات جهان در برابر خدا 85
- غرض از سجود موجودات 87
- حقیقت سجده در موجودات جهان 88
- سجده با میل و سجده با کراهت 89
- اشاره 91
- آرای مفسران در تسبیح موجودات 93
- اشاره 93
- نظریه نخست 94
- نظریه دوم 95
- نظریه سوم 97
- وجود شعور در تمام موجودات جهان 100
- گسترش شعور و دانش های امروز 110
- آشنایی با براهین اثبات صانع در کتب فلسفی و کلامی 113
- اشاره 113
- اشاره 114
- آشنایی با براهین اثبات وجود خدا 114
- 2. برهان حدوث 115
- 3. برهان امکان 115
- 1. دلیل فطرت 115
- 4. برهان حرکت 117
- 5. برهان نظم در جهان آفرینش 117
- 6. برهان محاسبه احتمالات 118
- 7. برهان موازنه و کنترل 119
- 9. هدف گرایی میان پدیده های جهان 120
- 8. راه یابی در جان داران 120
- 10. برهان صدیقین 125
- عقیده عرب در عصر نزول قرآن 127
- اشاره 130
- ترجمه آیات 131
- فقر و نیاز در انسان و جهان نشانه وجود خدای غنی است 132
- اشاره 132
- فقر اشیا یا برهان امکان 138
- کاخ رفیع آفرینش گواه بر وجود آفریدگار است 140
- آیات موضوع 140
- ترجمه آیات 140
- آفرینش آسمان وزمین گواه بر وجود آفریدگار است 141
- سؤالی درباره آیه 142
- اشاره 145
- آیات موضوع 145
- ترجمه آیات 145
- خلاصه ای از مفهوم آیات 148
- پاسخ دو سؤال 149
- آیات موضوع 151
- اشاره 151
- ترجمه آیات 152
- توضیح مطلب 154
- ترجمه آیات 158
- آیات موضوع 158
- اشاره 158
- آیا هدف ابراهیم نفی خداوندی آنها است؟! 165
- سخن صدر المتألهین 167
- سخن آخر درباره آیات 168
- آیات موضوع 169
- ترجمه آیات 169
- اشاره 169
- سخن ابن سینا 170
- توضیح مفاد آیه 171
- آیات موضوع 174
- اشاره 174
- ترجمه آیات 175
- خداشناسی و دفتر آفرینش 177
- آیات موضوع 184
- اشاره 184
- ترجمه آیات 184
- شناخت کامل خدا از راه شناخت وجود و هستی _ یا برهان صدیقین 185
- اشاره 193
- آیات موضوع 194
- توضیحاتی پیرامون آیه نخست 202
- پاسخ یک سؤال 203
- توضیح دیگر آیات 205
- 1. چرا او وجود بی نهایت است؟ 206
- 2. موجود نامحدود تعدد برنمی دارد 208
- پاسخ یک پرسش 209
- پاسخ به سؤال دیگر 210
- احادیث شیعه در یگانگی خدا 212
- اشاره 212
- خداوند موجود نامتناهی است 212
- وحدت خدا، وحدت عددی نیست 213
- اشاره 213
- خدایان سه گانه 213
- تثلیث در آیین مسیح 214
- نظر قرآن درباره تثلیث 215
- بی پایگی الوهیت مسیح و تثلیث از نظر قرآن 218
- اشاره 218
- برهان نخست 219
- برهان دوم (غذا خوردن مسیح) 220
- اندیشه فرزند بودن مسیح 221
- بررسی سه گانگی خدا 230
- اشاره 230
- هم یکی است و هم سه تا!!! 231
- 1.خدایان سه گانه مستقل 232
- 2. شرکت سهامی خدایان 233
- اشاره 236
- ترجمه آیات 237
- اشاره 238
- توحید ذاتی و بساطت ذات 238
- 2. ذات او از اجزای عقلی پیراسته است 241
- 3. صفات خداوند عین ذات او است 242
- بی پایگی عقیده کرامیه 243
- تفاوت دو قول 244
- انتقاد از نظریه اشاعره 247
- دلیل وحدت صفات با خدا 248
- چگونگی سازگاری تعدد صفات با بساطت ذات 248
- گواهی آیات بر صفات خدا 249
- 2. او «احد» است 250
- اشاره 257
- ترجمه آیات 259
- چرا معتزله منکر توحید افعالی هستند؟ 262
- عقیده گروه معتزله 264
- انتقاد از عقیده معتزله 265
- مکتب اشعری 270
- پاسخ به بعضی از سؤال ها 278
- پرسش اول 278
- اشاره 278
- اشاره 280
- پرسش دوم 280
- اشاره 281
- پرسش سوم 281
- پاسخ 281
- پاسخ 286
- اشاره 286
- پرسش چهارم 286
- توضیح برهان نخست 289
- توضیح برهان دوم 290
- تحلیلی از بلاها و شرور 294
- تحلیلی دیگر در باره شرور 296
- شرّ، امر نسبی است 296
- اشاره 301
- ترجمه آیات 303
- آیا لفظ رب معانی متعددی دارد؟ 312
- 1. تدبیر; شاخه ای از آفرینش 324
- این برهان را می توان به دو صورت بیان کرد: 327
- تکلیف دیگر مدبرها چیست؟ 329
- نتیجه 329
- پاسخ 330
- تحلیل آیات 333
- پیروزی و شکست از جانب خدا است 334
- پاسخ یک سؤال 336
- اشاره 342
- ترجمه آیات 343
- حکومت پیامبر و اولو الأمر از جانب خدا است 348
- حکومت ودولت، پدیده اجتناب ناپذیر است 349
- شیوه حکومت در اسلام چیست؟ 353
- اشاره 355
- ترجمه آیات 356
- اشاره 360
- افرادی که اطاعت آنان لازم است 360
- مقصود از اطاعت پیامبر چیست؟ 362
- 2. اولی الأمر 364
- 3. پدر و مادر 365
- اثر سازنده احترام والدین 367
- اشاره 369
- ترجمه آیات 372
- 2. از هر نوع سودجویی پیراسته باشد 376
- 1. قانون گذار باید انسان شناس باشد 376
- اشاره 379
- بخش نخست: 379
- توحید در تقنین در قرآن 379
- بخش دوم: 381
- اشاره 381
- پاسخ یک پرسش 387
- پاسخ 388
- پرسش دیگر 388
- معانی دین، شریعت و ملت چیست؟ 393
- اشاره 394
- بخش چهارم: 394
- یک سؤال 395
- بخش پنجم: 397
- بخش ششم: 398
- شرک در تشریع 399
- اشاره 401
- پاسخ یک پرسش 401
- پاسخ 401
- توضیح مفاهیم دین، ملت و شریعت 402
- اشاره 405
- ترجمه آیات 407
- معنای حقیقی و مجازی عبادت 411
- 1. نخستین تعریف عبادت 417
- 2. تعریف دوم عبادت 422
- مقصود از لفظ «رب» چیست؟ 423
- 3. تعریف سوم برای عبادت 424
- لزوم تشریح نقاط ده گانه 434
- گواهی از قرآن 441
- آیا بهره گیری از اسباب غیر طبیعی شرک است؟ 445
- نظر ما 453
- آیات موضوع 459
- ترجمه آیات 459
- آیات موضوع 471
- ترجمه آیات 472
- نظریه وهابی ها 474
- 1. یوسف و سلطه غیبی 475
- نظریه ما در این سخن 475
- 3. سلیمان نبی و سلطه غیبی 476
- 4. مسیح و سلطه غیبی 478
- آیات موضوع 481
- ترجمه آیات 482
- پاسخ 483
- سؤالی از ابن تیمیه 489
- جهان آفرینش، جهان سازمان یافته است 491
- آیات موضوع 497
- ترجمه آیات 498
- وهابی ها و درخواست شفاعت 501
- آیا کمک خواهی از غیر خدا، شرک است؟ 504
- استعانت از غیر خدا 505
- آیات موضوع 511
- ترجمه آیات 512
- آیات موضوع 523
- ترجمه آیات 524
- 1. اصحاب هیاکل 525
- 3. عقاید عرب جاهلی 526
- مبارزه قرآن در آیات مورد بحث، با چه گروهی است؟ 528
- استفاده از نیم خورده وهابی ها 530
غربی که بر اساس انکار ماورای ماده استوار است، قرار گرفته اند و برای جمع میان این دو، دست به تأویل و تصرف زده اند و در حقیقت، اصالت قرآن را نادیده گرفته و به اندیشه های بشری اصالت داده اند. و در تفسیر روح، فرشته، عالم برزخ، معجزه و جز آن چنان دچار آشفتگی شده اند که همه را با اصول و چارچوب مادی گری توجیه و تفسیر کرده اند و با مطالعه برخی از تفسیرهایی که در دوران تسلط غرب بر هند و مصر در این دو نقطه نوشته شده است، به گسترش این فاجعه، می توان پی برد.
نزول تدریجی قرآن
جای گفتگو نیست که آیات قرآن مجید در ظرف 23 سال بر قلب و روان پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله وسلم)نازل گردیده است و ما اینک درباره علت نزول تدریجی آن بحثی نمی کنیم وخود قرآن به علل آن اشاره نموده است. آن چه مهم است این که بدانیم قرآن یک کتاب روز نیست که از فصول و ابوابی تشکیل شده باشد و درباره هر موضوعی در نقطه معینی بحث کند; بلکه قرآن کتاب آسمانی و کتاب هدایت است که برای راهنمایی مردم به سوی مبدأ و معاد، به سوی تکامل روح و جسم، فرو فرستاده شده است. و از کتابی که برای هدایت جهانیان به سوی مبدأ و معاد، به سوی تکامل ماده و معنا نازل شده، انتظار نظم مصنوعی بی جا است روی این جهت قرآن در نظم خود، ویژگی خاصی دارد که به گوشه ای از آن اشاره می کنیم: 1. قرآن غالباً به مناسبتی از موضوعی به موضوع دیگر، منتقل می گردد. و گاهی یک رشته مطالب متنوع را به منظور پند و اندرز، بیدار کردن وجدان ها و فطرت ها و راهنمایی عقل ها و اندیشه ها، در یک سوره یاد می کند وهمه را در کنار هم قرار می دهد، چه بسا انسان در آغاز، گمان می کند که میان مطالب یک سوره پیوستگی کاملی وجود ندارد; امّا پس از دقت روشن می شود که میان