- پیشگفتار 1
- اشاره 1
- چهره تازه ای از تفسیر قرآن 1
- انقلابی در جهان تفسیر 3
- قرآن یا معجزه جاویدان 3
- نهایت ناپذیری قرآن 4
- تفسیر قرآن از دیدگاه های مختلف 7
- چهره تازه از تفسیر قرآن 9
- نمونه ای از تفسیر قرآن به قرآن 11
- تأثیر تمدن غرب در برداشتهای غیر صحیح از قرآن 12
- نزول تدریجی قرآن 14
- روش تفسیر موضوعی 16
- اشاره 20
- ترجمه آیات 22
- ندای درونی انسان ها 26
- جامعه شناسان و اعتقاد به خدا 26
- بدیهی بودن وجود خدا 29
- فطری بودن اصول تعالیم دین 32
- خداخواهی و خداجویی انسان 32
- هدایت همگانی موجودات جهان 33
- تجلی فطرت در شداید 35
- پاسخ یک اعتراض 38
- یادآوری چند نکته 40
- اشاره 40
- 1. تفاوت توحید فطری با توحید استدلالی 40
- 2. تمیز اعمال فطری با اعمال عادی 40
- 1. جهانی بودن حس خداجویی 42
- 2. رهبری فطرت به سوی خدا 43
- 3. حس مذهب مولود عوامل جغرافیایی و یا اقتصادی ویا سیاسی نیست 44
- 4. تبلیغات پی گیر ممکن است از نمو و رشد آن بکاهد، ولی آن را ریشه کن نمی سازد 44
- حس مذهبی یا بعد چهارم روح انسان 45
- مارکسیسم در قالب مذهب 47
- نظر دیگری در فطری بودن دین 49
- حس مذهبی در احادیث 51
- اشاره 55
- نکات قابل توجه 59
- 1. نظریه متکی به احادیث 62
- نارسایی های این نظریه 62
- اشاره 62
- نارسایی های این نظریه 67
- نظریه سوم 68
- پرسش هایی پیرامون این نظریه 71
- نظریه چهارم 74
- اشاره 78
- ترجمه آیات 81
- تفاوت حمد و تسبیح 84
- اشاره 85
- 1. سجود و خضوع ذرات جهان در برابر خدا 85
- غرض از سجود موجودات 87
- حقیقت سجده در موجودات جهان 88
- سجده با میل و سجده با کراهت 89
- اشاره 91
- اشاره 93
- آرای مفسران در تسبیح موجودات 93
- نظریه نخست 94
- نظریه دوم 95
- نظریه سوم 97
- وجود شعور در تمام موجودات جهان 100
- گسترش شعور و دانش های امروز 110
- اشاره 113
- آشنایی با براهین اثبات صانع در کتب فلسفی و کلامی 113
- آشنایی با براهین اثبات وجود خدا 114
- اشاره 114
- 1. دلیل فطرت 115
- 3. برهان امکان 115
- 2. برهان حدوث 115
- 4. برهان حرکت 117
- 5. برهان نظم در جهان آفرینش 117
- 6. برهان محاسبه احتمالات 118
- 7. برهان موازنه و کنترل 119
- 9. هدف گرایی میان پدیده های جهان 120
- 8. راه یابی در جان داران 120
- 10. برهان صدیقین 125
- عقیده عرب در عصر نزول قرآن 127
- اشاره 130
- ترجمه آیات 131
- اشاره 132
- فقر و نیاز در انسان و جهان نشانه وجود خدای غنی است 132
- فقر اشیا یا برهان امکان 138
- کاخ رفیع آفرینش گواه بر وجود آفریدگار است 140
- ترجمه آیات 140
- آیات موضوع 140
- آفرینش آسمان وزمین گواه بر وجود آفریدگار است 141
- سؤالی درباره آیه 142
- آیات موضوع 145
- اشاره 145
- ترجمه آیات 145
- خلاصه ای از مفهوم آیات 148
- پاسخ دو سؤال 149
- آیات موضوع 151
- اشاره 151
- ترجمه آیات 152
- توضیح مطلب 154
- ترجمه آیات 158
- اشاره 158
- آیات موضوع 158
- آیا هدف ابراهیم نفی خداوندی آنها است؟! 165
- سخن صدر المتألهین 167
- سخن آخر درباره آیات 168
- ترجمه آیات 169
- آیات موضوع 169
- اشاره 169
- سخن ابن سینا 170
- توضیح مفاد آیه 171
- آیات موضوع 174
- اشاره 174
- ترجمه آیات 175
- خداشناسی و دفتر آفرینش 177
- ترجمه آیات 184
- اشاره 184
- آیات موضوع 184
- شناخت کامل خدا از راه شناخت وجود و هستی _ یا برهان صدیقین 185
- اشاره 193
- آیات موضوع 194
- توضیحاتی پیرامون آیه نخست 202
- پاسخ یک سؤال 203
- توضیح دیگر آیات 205
- 1. چرا او وجود بی نهایت است؟ 206
- 2. موجود نامحدود تعدد برنمی دارد 208
- پاسخ یک پرسش 209
- پاسخ به سؤال دیگر 210
- احادیث شیعه در یگانگی خدا 212
- اشاره 212
- خداوند موجود نامتناهی است 212
- وحدت خدا، وحدت عددی نیست 213
- خدایان سه گانه 213
- اشاره 213
- تثلیث در آیین مسیح 214
- نظر قرآن درباره تثلیث 215
- بی پایگی الوهیت مسیح و تثلیث از نظر قرآن 218
- اشاره 218
- برهان نخست 219
- برهان دوم (غذا خوردن مسیح) 220
- اندیشه فرزند بودن مسیح 221
- بررسی سه گانگی خدا 230
- اشاره 230
- هم یکی است و هم سه تا!!! 231
- 1.خدایان سه گانه مستقل 232
- 2. شرکت سهامی خدایان 233
- اشاره 236
- ترجمه آیات 237
- اشاره 238
- توحید ذاتی و بساطت ذات 238
- 2. ذات او از اجزای عقلی پیراسته است 241
- 3. صفات خداوند عین ذات او است 242
- بی پایگی عقیده کرامیه 243
- تفاوت دو قول 244
- انتقاد از نظریه اشاعره 247
- دلیل وحدت صفات با خدا 248
- چگونگی سازگاری تعدد صفات با بساطت ذات 248
- گواهی آیات بر صفات خدا 249
- 2. او «احد» است 250
- اشاره 257
- ترجمه آیات 259
- چرا معتزله منکر توحید افعالی هستند؟ 262
- عقیده گروه معتزله 264
- انتقاد از عقیده معتزله 265
- مکتب اشعری 270
- پاسخ به بعضی از سؤال ها 278
- اشاره 278
- پرسش اول 278
- اشاره 280
- پرسش دوم 280
- اشاره 281
- پرسش سوم 281
- پاسخ 281
- پاسخ 286
- اشاره 286
- پرسش چهارم 286
- توضیح برهان نخست 289
- توضیح برهان دوم 290
- تحلیلی از بلاها و شرور 294
- تحلیلی دیگر در باره شرور 296
- شرّ، امر نسبی است 296
- اشاره 301
- ترجمه آیات 303
- آیا لفظ رب معانی متعددی دارد؟ 312
- 1. تدبیر; شاخه ای از آفرینش 324
- این برهان را می توان به دو صورت بیان کرد: 327
- تکلیف دیگر مدبرها چیست؟ 329
- نتیجه 329
- پاسخ 330
- تحلیل آیات 333
- پیروزی و شکست از جانب خدا است 334
- پاسخ یک سؤال 336
- اشاره 342
- ترجمه آیات 343
- حکومت پیامبر و اولو الأمر از جانب خدا است 348
- حکومت ودولت، پدیده اجتناب ناپذیر است 349
- شیوه حکومت در اسلام چیست؟ 353
- اشاره 355
- ترجمه آیات 356
- اشاره 360
- افرادی که اطاعت آنان لازم است 360
- مقصود از اطاعت پیامبر چیست؟ 362
- 2. اولی الأمر 364
- 3. پدر و مادر 365
- اثر سازنده احترام والدین 367
- اشاره 369
- ترجمه آیات 372
- 2. از هر نوع سودجویی پیراسته باشد 376
- 1. قانون گذار باید انسان شناس باشد 376
- اشاره 379
- توحید در تقنین در قرآن 379
- بخش نخست: 379
- بخش دوم: 381
- اشاره 381
- پاسخ یک پرسش 387
- پاسخ 388
- پرسش دیگر 388
- معانی دین، شریعت و ملت چیست؟ 393
- بخش چهارم: 394
- اشاره 394
- یک سؤال 395
- بخش پنجم: 397
- بخش ششم: 398
- شرک در تشریع 399
- اشاره 401
- پاسخ 401
- پاسخ یک پرسش 401
- توضیح مفاهیم دین، ملت و شریعت 402
- اشاره 405
- ترجمه آیات 407
- معنای حقیقی و مجازی عبادت 411
- 1. نخستین تعریف عبادت 417
- 2. تعریف دوم عبادت 422
- مقصود از لفظ «رب» چیست؟ 423
- 3. تعریف سوم برای عبادت 424
- لزوم تشریح نقاط ده گانه 434
- گواهی از قرآن 441
- آیا بهره گیری از اسباب غیر طبیعی شرک است؟ 445
- نظر ما 453
- آیات موضوع 459
- ترجمه آیات 459
- آیات موضوع 471
- ترجمه آیات 472
- نظریه وهابی ها 474
- 1. یوسف و سلطه غیبی 475
- نظریه ما در این سخن 475
- 3. سلیمان نبی و سلطه غیبی 476
- 4. مسیح و سلطه غیبی 478
- آیات موضوع 481
- ترجمه آیات 482
- پاسخ 483
- سؤالی از ابن تیمیه 489
- جهان آفرینش، جهان سازمان یافته است 491
- آیات موضوع 497
- ترجمه آیات 498
- وهابی ها و درخواست شفاعت 501
- آیا کمک خواهی از غیر خدا، شرک است؟ 504
- استعانت از غیر خدا 505
- آیات موضوع 511
- ترجمه آیات 512
- آیات موضوع 523
- ترجمه آیات 524
- 1. اصحاب هیاکل 525
- 3. عقاید عرب جاهلی 526
- مبارزه قرآن در آیات مورد بحث، با چه گروهی است؟ 528
- استفاده از نیم خورده وهابی ها 530
نخستین مسیح که از نزدیک او را شناخته بودند، از این عقیده (مسیح یکی از ارکان تشکیل دهنده ذات آفریدگار است) دور بودند; مثلاً پطرس حواری، مسیح را فقط مردی می دانست که به او وحی می شده است ولی پولس با عقیده شاگردان نخستین مسیح مخالفت کرد و گفت: مسیح از انسان بالاتر است; او نمونه ای از انسان تازه ای است که از خداوند متولد شده است.(1) تاریخ نشان می دهد که پس از درگذشت پیامبران راستین یا در دوران غیبت آنان، گروهی از پیروان وی بر اثر اغوای ضلالت گران، به بت پرستی روی آورده و توحید و یگانه پرستی را که هدف اساسی برای اعزام پیامبران است، ترک می گفتند. گرایش بنی اسرائیل به پرستش گوساله و ترک آیین یکتا پرستی از نمونه های بارز این موضوع است که تاریخ و قرآن (2) آن را برای آیندگان ضبط نموده است. بنابر این تعجب نخواهیم کرد که پس از رفتن حضرت مسیح از میان پیروان خویش، موضوع سه گانگی به محافل دینی مسیحیان راه یابد و با خون و گوشت آنان آمیخته شود. مرور زمان آن چنان موضوع تثلیث را در قلوب مسیحیان استوار نموده است که بزرگ ترین رفورمیست آنان «لوتر» که آیین مسیح را از بسیاری از خرافات وافسانه ها پاک ساخت و فرقه ای را به نام «پروتستان» پایه گذاری کرد، نتوانست آیین مسیح را از چنگال سه گانگی آزاد سازد.
نظر قرآن درباره تثلیث
قرآن مجید موضوع تثلیث را مربوط به ادیان پیشین می داند و معتقد است
1- [1] دایره المعارف فرید وجدی ماده (ثالوث).
2- [2] طه (20) آیات 85_ 99.