منشور جاوید جلد 1 صفحه 381

اشاره شده است و مقصود یعقوب این است که تمام کارهای جهان از شکست ها و پیروزی ها در دست اوست، در حالی که مقصود از آن در آیه نخست، فرمان روایی تشریعی است; یعنی خدا دارای آن مقام و موقعیتی است که حق دارد امر و نهی کند،تجویز و تحریم کند. و لذا بلافاصله می گوید:(أَمَرَ أَلاّ تَعْبُدُوا إِلاّ إِیّاهُ); «فرمان داده است که جز او کسی را نپرستید». تو گویی پس از گفتن جمله (إِنِ الْحُکْمُ إِلاّللّه) کسی سؤال می کند: اکنون که مقام حکم و تشریع از آن خداست، فرمان خدا در مورد پرستش چیست؟ فوراً جواب می دهد: (أَمَرَ أَلاّ تَعْبُدُوا إِلاّ إِیّاهُ). بنابر این مقصود از این جمله (إِنِ الْحُکْمُ إِلاّللّه) حکومتی است که نتیجه آن سلطه تشریعی و قدرت تقنینی است و یک چنین مقام دربست در اختیار خدا است و هیچ کس حق ندارد در این مقام دخالت کند. و سلطه تشریعی و قانون گذاری مربوط به خدا می باشد و کسی را روا نیست که بدون اجازه این مقام، حکمی جعل کند و وظیفه ای تعیین نماید.

بخش دوم:

اشاره

آیات این بخش گواهی می دهد در موردی که حکم الهی باشد، کسی حق ندارد ازغیر حکم خدا پیروی کند. و آیات این بخش، بیش از آن است که در این صفحات منعکس گردد و ما قسمتی از آن ها را می آوریم: (سَمّاعُونَ لِلْکَذِبِ أَکّالُونَ لِلسُّحْتِ فَإِنْ جاؤکَ فَاحْکُمْ بَیْنَهُمْ أَوْ أَعْرِضْ عَنْهُمْ وَإِنْ تُعْرِضْ عَنْهُمْ فَلَنْ یَضُرُّوکَ شَیئاً وَإِنْ حَکَمْتَ فَاحْکُمْ بَیْنَهُمْ بِالْقِسْطِ إِنَّ اللّهَ یُحِبُّ المُقْسِطینَ).(1)