- پیشگفتار 1
- کلیات 2
- اهمیت توحید 2
- اصالت توحیدی انسان 2
- اشاره 3
- ١. توحید نظری 3
- اقسام توحید 3
- ٢. توحید عملی 4
- اشاره 5
- اشاره 5
- ١. توحید ذاتی 5
- اشاره 5
- الف) توحید واحدی 5
- اشاره 5
- اشاره قرآن به توحید واحدی 5
- بخش اول: توحید نظری 5
- اشاره 6
- یک - برهان فطرت 6
- براهین توحید واحدی 6
- اشاره 9
- اول - اشاره به اصل برهان 9
- دو - برهان تمانع وهماهنگی جهان 9
- دوم - اشاره به نفی تالی و مقدم 10
- سه - برهان هدایت ودعوت 11
- ب) توحید احدی 11
- اشاره 11
- توحید احدی از دیدگاه قرآن کریم 12
- اقسام توحید احدی 12
- ٢. توحید صفاتی 13
- ٣. توحید افعالی 13
- اشاره 13
- قانون علیت و توحید افعالی 14
- اقسام علل طبیعی 15
- ب) علیت انسان 15
- اشاره 15
- الف) علیت ماده اولی 15
- ب) شفای دردهای باطنی 16
- الف) نورافشانی قرآن در هدایت 16
- اقسام علیت معنوی و غیبی 16
- اشاره 16
- د) گناه، سبب گسترش فساد 17
- ج) آرامش دل 17
- ه) کفر، سبب لعن الهی 17
- و) ظلم، سبب تحریم طیبات 18
- ز) کار نیک، سبب وفور نعمت 18
- ح) ایمان، سبب هدایت الهی 18
- ط) صبر، سبب جزای اخروی 19
- اقسام توحید افعالی 19
- اشاره 19
- ی) تقوا، عامل ازدیاد رزق 19
- ک) استقامت در توحید، عامل تأیید از جانب فرشتگان 19
- ١. توحید در ربوبیت 20
- اشاره 20
- مفهوم «ربوبیت» 21
- اشاره 21
- الف) مالک و صاحب 21
- ب) سرور مطاع 21
- ج) مصلح و مدبر و مربی امور 22
- توحید در خالقیت، منشأ توحید ربوبی 25
- اشاره 27
- ١. فطرت دلیل بر توحید ربوبی 27
- ادله توحید ربوبی 27
- ٢. اتقان و نظام‌مندی عالم، دلیل بر توحید ربوبی 28
- اشاره 28
- الف) تلازم بین مقدم و تالی 28
- ب) نفی تالی 29
- نهی از اعتقاد به ربوبیت استقلالی برای غیر خداوند 30
- مشرکان و شرک در ربوبیت 32
- ١. تربیت در امور مادی 34
- تربیت غیر، به اذن خداوند 34
- اشاره 34
- مذمت مشرکان به جهت اعتقاد به استقلال معبودان خود 34
- ٢. تربیت در امور معنوی 34
- پاسخ 37
- شبهه: تلازم بین توحید ربوبی و الوهی 37
- کلام علوی مالکی در تلازم بین توحید ربوبی و الوهی (شرک ربوبی مشرکان) 41
- خداوند، تنها خالق مستقل 42
- اشاره 42
- ٢. توحید در خالقیت 42
- نهی از اعتقاد به خالقیت استقلالی برای غیر خدا 43
- خالقیت طولی خداوند نسبت به فعل انسان 43
- خالقیت غیر خدا به اذن خدا 44
- ٣. توحید در ولایت وحاکمیت 45
- ارتباط بین ربوبیت و خالقیت 45
- اشاره 45
- حاکمیت غیر خدا، به اذن خدا 47
- 4. توحید در قانون‌گذاری 47
- اشاره 47
- اعتقاد مشرکان به شرک در قانون‌گذاری 49
- 5. توحید در مالکیت 49
- اشاره 49
- مالکیت مجازی غیر خدا 52
- مالکیت مجازی غیر خدا، به مشیت خدا 53
- فتاوای وهابیان 54
- اشاره 54
- بخش دوم: توحید عملی 54
- اشاره 56
- اشاره 56
- اوّل: مفهوم عبادت (بحث مفهومی) 56
- مباحث توحید در عبادت 56
- مفهوم الوهیت 57
- بررسی اقوال 58
- اشاره 60
- دوّم: توحید در عبادت از دیدگاه قرآن (بحث حکمی) 60
- اشاره 62
- اقسام عبودیت 62
- ١. مملوکیت منفعت 63
- ٢. عبودیت اطاعت 63
- ٣. تعظیم به قصد ربوبیت یا الوهیت 64
- ارکان عبادت 65
- اشاره 65
- الف) خضوع با اعتقاد به الوهیت 66
- ب) خضوع با اعتقاد به ربوبیت 67
- اشاره 68
- سوم: مصداق عبادت 68
- اطاعت از دستورات الهی همراه با اعتقاد صحیح 73
- فرق بین توجه به کعبه و توجه به بت‌ها 75
- تقسیم توحید نزد وهابیان 76
- نقد 76
- ارکان عبادت نزد وهابیان 77
- نقد وبررسی 78
- دلیل فطرت بر توحید عبادی 80
- ارتباط بین توحید در خالقیت با توحید در عبادت 80
- ارتباط بین توحید ربوبی با توحید در عبادت 81
- ارتباط بین توحید الوهی با توحید در عبادت 81
- عبادت بت‌ها با اعتقاد به خالقیت و رزّاقیت استقلالی 82
- اشاره 85
- الف) استعمال با (مِنْ دُونِ اللهِ) 85
- اشاره 85
- ١. دعا به معنای عبادت و پرستش 85
- انواع دعا وصدا زدن غیر 85
- ب) استعمال با مَعَ اللهِ 88
- اشاره 88
- ٢. دعا به معنای طلب وخواستن واستغاثه 88
- الف) دعا در امر دنیوی 89
- ب) دعا در امر آخرت 90
- اشاره 91
- ٣. دعوت به هدایت یا ضلالت 91
- الف) متعدی با «إلی» 91
- ب) متعدی با لام 92
- 4. دعا به معنای ندا 93
- 5. دعا به معنای ادعا 94
- خلط وهابیان بین دعای عبادت ودعای طلب وخواستن 94
- شبهه: تلازم بین دعای طلب با دعای عبادت 97
- پاسخ 98
- مطلق دعا و صدا زدن عبادت نیست 99
- شبهه: تقیید دعای طلب در کلمات وهابیان 102
- پاسخ 104
- ١. به نحو استقلالیت 109
- دعای استقلالی، مخصوص خداوند متعال 109
- ٢. به نحو تبعیت 109
- اشاره 109
- اعمال به نیت است 110
- بخش سوم: بررسی آیات متشابهات 113
- اشاره 113
- شبهه اول: دعا عبادت است! ! 133
- اشاره 133
- پاسخ به شبهات 133
- شبهه دوم: کفر بودن قصد اولیا 147
- شبهه سوم: عدم اعتقاد کفار به ربوبیت بت‌ها 150
- شبهه چهارم: هم‌صدایی با مشرکان 151
- شبهه پنجم: نهی از صدا زدن غیرخدا 152
- شبهه ششم: روزی خواستن از خدا 153
- شبهه هفتم: رفع گرفتاری از سوی خدا 154
- شبهه هشتم: کفایت کردن خدا 155
- شبهه نهم: بطلان صدا زدن غیر خدا 156
- شبهه یازدهم: فقط صدا زدن خدا هنگام اضطرار 157
- شبهه دهم: عدم اجابت دعا از سوی غیرخدا 157
- شبهه دوازدهم: لزوم پناه بردن به خدا 158
- شبهه سیزدهم: ظلم بودن صدا زدن غیرخدا 159
- شبهه چهاردهم: خدا، تنها برطرف‌کننده گرفتاری‌ها 159
- شبهه پانزدهم: گمراهی مشرکان از صدا زدن خدا 160
- شبهه شانزدهم: عدم امکان اجابت دعا از سوی غیرخدا 168
- شبهه هفدهم: نهی از صدا زدن کسی همراه با خدا 171
- کتابنامه 173
پیشگفتار
یکی از مباحث اصلی و زیربنایی با وهابیان بحث از توحید و شرک و اقسام و مصادیق آن دو می‌باشد؛ آنان گرچه در معنا و مفهوم توحید و حکم آن با دیگران اختلاف چندانی ندارند، ولی به تقسیم خاصی در این‌باره قائلند. همچنین برخی از مصادیق توحید نزد دیگران را از مصادیق شرک عبادی می‌دانند. ازاین‌رو، جا دارد در این نوشتار به مبحث توحید و اقسام و مصادیق آن بپردازیم و مصادیق توحید و شرک عبادی را بررسی کنیم.