- پیشگفتار 1
- اهمیت توحید 2
- اصالت توحیدی انسان 2
- کلیات 2
- اشاره 3
- ١. توحید نظری 3
- اقسام توحید 3
- ٢. توحید عملی 4
- اشاره 5
- الف) توحید واحدی 5
- اشاره 5
- ١. توحید ذاتی 5
- بخش اول: توحید نظری 5
- اشاره قرآن به توحید واحدی 5
- اشاره 5
- اشاره 5
- اشاره 6
- یک - برهان فطرت 6
- براهین توحید واحدی 6
- دو - برهان تمانع وهماهنگی جهان 9
- اول - اشاره به اصل برهان 9
- اشاره 9
- دوم - اشاره به نفی تالی و مقدم 10
- سه - برهان هدایت ودعوت 11
- اشاره 11
- ب) توحید احدی 11
- توحید احدی از دیدگاه قرآن کریم 12
- اقسام توحید احدی 12
- اشاره 13
- ٣. توحید افعالی 13
- ٢. توحید صفاتی 13
- قانون علیت و توحید افعالی 14
- اقسام علل طبیعی 15
- ب) علیت انسان 15
- الف) علیت ماده اولی 15
- اشاره 15
- ب) شفای دردهای باطنی 16
- اشاره 16
- اقسام علیت معنوی و غیبی 16
- الف) نورافشانی قرآن در هدایت 16
- ج) آرامش دل 17
- د) گناه، سبب گسترش فساد 17
- ه) کفر، سبب لعن الهی 17
- و) ظلم، سبب تحریم طیبات 18
- ح) ایمان، سبب هدایت الهی 18
- ز) کار نیک، سبب وفور نعمت 18
- ی) تقوا، عامل ازدیاد رزق 19
- ط) صبر، سبب جزای اخروی 19
- اشاره 19
- اقسام توحید افعالی 19
- ک) استقامت در توحید، عامل تأیید از جانب فرشتگان 19
- ١. توحید در ربوبیت 20
- اشاره 20
- مفهوم «ربوبیت» 21
- الف) مالک و صاحب 21
- اشاره 21
- ب) سرور مطاع 21
- ج) مصلح و مدبر و مربی امور 22
- توحید در خالقیت، منشأ توحید ربوبی 25
- ١. فطرت دلیل بر توحید ربوبی 27
- اشاره 27
- ادله توحید ربوبی 27
- ٢. اتقان و نظاممندی عالم، دلیل بر توحید ربوبی 28
- الف) تلازم بین مقدم و تالی 28
- اشاره 28
- ب) نفی تالی 29
- نهی از اعتقاد به ربوبیت استقلالی برای غیر خداوند 30
- مشرکان و شرک در ربوبیت 32
- تربیت غیر، به اذن خداوند 34
- ١. تربیت در امور مادی 34
- اشاره 34
- مذمت مشرکان به جهت اعتقاد به استقلال معبودان خود 34
- ٢. تربیت در امور معنوی 34
- پاسخ 37
- شبهه: تلازم بین توحید ربوبی و الوهی 37
- کلام علوی مالکی در تلازم بین توحید ربوبی و الوهی (شرک ربوبی مشرکان) 41
- اشاره 42
- خداوند، تنها خالق مستقل 42
- ٢. توحید در خالقیت 42
- خالقیت طولی خداوند نسبت به فعل انسان 43
- نهی از اعتقاد به خالقیت استقلالی برای غیر خدا 43
- خالقیت غیر خدا به اذن خدا 44
- ٣. توحید در ولایت وحاکمیت 45
- ارتباط بین ربوبیت و خالقیت 45
- اشاره 45
- اشاره 47
- حاکمیت غیر خدا، به اذن خدا 47
- 4. توحید در قانونگذاری 47
- اعتقاد مشرکان به شرک در قانونگذاری 49
- 5. توحید در مالکیت 49
- اشاره 49
- مالکیت مجازی غیر خدا 52
- مالکیت مجازی غیر خدا، به مشیت خدا 53
- فتاوای وهابیان 54
- بخش دوم: توحید عملی 54
- اشاره 54
- اشاره 56
- اشاره 56
- مباحث توحید در عبادت 56
- اوّل: مفهوم عبادت (بحث مفهومی) 56
- مفهوم الوهیت 57
- بررسی اقوال 58
- دوّم: توحید در عبادت از دیدگاه قرآن (بحث حکمی) 60
- اشاره 60
- اشاره 62
- اقسام عبودیت 62
- ١. مملوکیت منفعت 63
- ٢. عبودیت اطاعت 63
- ٣. تعظیم به قصد ربوبیت یا الوهیت 64
- ارکان عبادت 65
- اشاره 65
- الف) خضوع با اعتقاد به الوهیت 66
- ب) خضوع با اعتقاد به ربوبیت 67
- سوم: مصداق عبادت 68
- اشاره 68
- اطاعت از دستورات الهی همراه با اعتقاد صحیح 73
- فرق بین توجه به کعبه و توجه به بتها 75
- تقسیم توحید نزد وهابیان 76
- نقد 76
- ارکان عبادت نزد وهابیان 77
- نقد وبررسی 78
- ارتباط بین توحید در خالقیت با توحید در عبادت 80
- دلیل فطرت بر توحید عبادی 80
- ارتباط بین توحید ربوبی با توحید در عبادت 81
- ارتباط بین توحید الوهی با توحید در عبادت 81
- عبادت بتها با اعتقاد به خالقیت و رزّاقیت استقلالی 82
- انواع دعا وصدا زدن غیر 85
- الف) استعمال با (مِنْ دُونِ اللهِ) 85
- اشاره 85
- ١. دعا به معنای عبادت و پرستش 85
- اشاره 85
- اشاره 88
- ب) استعمال با مَعَ اللهِ 88
- ٢. دعا به معنای طلب وخواستن واستغاثه 88
- الف) دعا در امر دنیوی 89
- ب) دعا در امر آخرت 90
- اشاره 91
- ٣. دعوت به هدایت یا ضلالت 91
- الف) متعدی با «إلی» 91
- ب) متعدی با لام 92
- 4. دعا به معنای ندا 93
- خلط وهابیان بین دعای عبادت ودعای طلب وخواستن 94
- 5. دعا به معنای ادعا 94
- شبهه: تلازم بین دعای طلب با دعای عبادت 97
- پاسخ 98
- مطلق دعا و صدا زدن عبادت نیست 99
- شبهه: تقیید دعای طلب در کلمات وهابیان 102
- پاسخ 104
- دعای استقلالی، مخصوص خداوند متعال 109
- ١. به نحو استقلالیت 109
- اشاره 109
- ٢. به نحو تبعیت 109
- اعمال به نیت است 110
- اشاره 113
- بخش سوم: بررسی آیات متشابهات 113
- شبهه اول: دعا عبادت است! ! 133
- اشاره 133
- پاسخ به شبهات 133
- شبهه دوم: کفر بودن قصد اولیا 147
- شبهه سوم: عدم اعتقاد کفار به ربوبیت بتها 150
- شبهه چهارم: همصدایی با مشرکان 151
- شبهه پنجم: نهی از صدا زدن غیرخدا 152
- شبهه ششم: روزی خواستن از خدا 153
- شبهه هفتم: رفع گرفتاری از سوی خدا 154
- شبهه هشتم: کفایت کردن خدا 155
- شبهه نهم: بطلان صدا زدن غیر خدا 156
- شبهه دهم: عدم اجابت دعا از سوی غیرخدا 157
- شبهه یازدهم: فقط صدا زدن خدا هنگام اضطرار 157
- شبهه دوازدهم: لزوم پناه بردن به خدا 158
- شبهه سیزدهم: ظلم بودن صدا زدن غیرخدا 159
- شبهه چهاردهم: خدا، تنها برطرفکننده گرفتاریها 159
- شبهه پانزدهم: گمراهی مشرکان از صدا زدن خدا 160
- شبهه شانزدهم: عدم امکان اجابت دعا از سوی غیرخدا 168
- شبهه هفدهم: نهی از صدا زدن کسی همراه با خدا 171
- کتابنامه 173
توحید احدی از دیدگاه قرآن کریم
خداوند سبحان میفرماید: ( لَیسَ کَمِثْلِهِ شَیءٌ) ؛ «هیچ چیز همانند او نیست» . (شوری: ١١)
و اگر خداوند متعال مرکب از اجزاء باشد همانند دیگر مخلوقاتش بوده و محتاج به اجزای خود میگردد.
ونیز فرمود:
قُلْ هُوَ اللهُ أَحَدٌ * اللهُ الصَّمَدُ. . . (توحید: ١ و ٢)
بگو: خداوند، یکتا ویگانه است؛ خداوندی است که همه نیازمندان او را قصد میکنند.
اگر خداوند متعال کسی است که تمام نیازمندان او را قصد میکنند از آن جهت میباشد که خودش به کسی و چیزی نیازمند نیست، ولی مرکب به اجزای خود نیازمند است. خداوند متعال فرمود:
یا أَیهَا النَّاسُ أَنْتُمُ الْفُقَراءُ إِلَی اللهِ وَ اللهُ هُوَ الْغَنِی الْحَمِیدُ (فاطر:١۵)
ای مردم شما (همگی) نیازمند به خدایید؛ تنها خداوند است که بینیاز وشایسته هرگونه حمد وستایش است.
اگر همه به خدا محتاج و او به کسی محتاج نیست در نتیجه خدا مرکب از اجزاء نمیباشد تا محتاج گردد.
اقسام توحید احدی
در علم کلام اسلامی به اثبات رسیده که خداوند متعال هیچ نوع ترکیب ندارد، وبسیط از همه جهات است؛ زیرا ترکیب بر سه نوع میباشد؛