- پیشگفتار 1
- اهمیت توحید 2
- کلیات 2
- اصالت توحیدی انسان 2
- اشاره 3
- ١. توحید نظری 3
- اقسام توحید 3
- ٢. توحید عملی 4
- اشاره 5
- ١. توحید ذاتی 5
- اشاره 5
- الف) توحید واحدی 5
- اشاره 5
- اشاره قرآن به توحید واحدی 5
- بخش اول: توحید نظری 5
- اشاره 5
- یک - برهان فطرت 6
- براهین توحید واحدی 6
- اشاره 6
- اشاره 9
- اول - اشاره به اصل برهان 9
- دو - برهان تمانع وهماهنگی جهان 9
- دوم - اشاره به نفی تالی و مقدم 10
- اشاره 11
- ب) توحید احدی 11
- سه - برهان هدایت ودعوت 11
- توحید احدی از دیدگاه قرآن کریم 12
- اقسام توحید احدی 12
- ٢. توحید صفاتی 13
- ٣. توحید افعالی 13
- اشاره 13
- قانون علیت و توحید افعالی 14
- اقسام علل طبیعی 15
- ب) علیت انسان 15
- الف) علیت ماده اولی 15
- اشاره 15
- ب) شفای دردهای باطنی 16
- الف) نورافشانی قرآن در هدایت 16
- اشاره 16
- اقسام علیت معنوی و غیبی 16
- د) گناه، سبب گسترش فساد 17
- ج) آرامش دل 17
- ه) کفر، سبب لعن الهی 17
- ح) ایمان، سبب هدایت الهی 18
- و) ظلم، سبب تحریم طیبات 18
- ز) کار نیک، سبب وفور نعمت 18
- ط) صبر، سبب جزای اخروی 19
- اقسام توحید افعالی 19
- ی) تقوا، عامل ازدیاد رزق 19
- اشاره 19
- ک) استقامت در توحید، عامل تأیید از جانب فرشتگان 19
- اشاره 20
- ١. توحید در ربوبیت 20
- ب) سرور مطاع 21
- مفهوم «ربوبیت» 21
- اشاره 21
- الف) مالک و صاحب 21
- ج) مصلح و مدبر و مربی امور 22
- توحید در خالقیت، منشأ توحید ربوبی 25
- اشاره 27
- ادله توحید ربوبی 27
- ١. فطرت دلیل بر توحید ربوبی 27
- ٢. اتقان و نظاممندی عالم، دلیل بر توحید ربوبی 28
- اشاره 28
- الف) تلازم بین مقدم و تالی 28
- ب) نفی تالی 29
- نهی از اعتقاد به ربوبیت استقلالی برای غیر خداوند 30
- مشرکان و شرک در ربوبیت 32
- تربیت غیر، به اذن خداوند 34
- ١. تربیت در امور مادی 34
- اشاره 34
- مذمت مشرکان به جهت اعتقاد به استقلال معبودان خود 34
- ٢. تربیت در امور معنوی 34
- پاسخ 37
- شبهه: تلازم بین توحید ربوبی و الوهی 37
- کلام علوی مالکی در تلازم بین توحید ربوبی و الوهی (شرک ربوبی مشرکان) 41
- خداوند، تنها خالق مستقل 42
- اشاره 42
- ٢. توحید در خالقیت 42
- نهی از اعتقاد به خالقیت استقلالی برای غیر خدا 43
- خالقیت طولی خداوند نسبت به فعل انسان 43
- خالقیت غیر خدا به اذن خدا 44
- ارتباط بین ربوبیت و خالقیت 45
- ٣. توحید در ولایت وحاکمیت 45
- اشاره 45
- حاکمیت غیر خدا، به اذن خدا 47
- 4. توحید در قانونگذاری 47
- اشاره 47
- اشاره 49
- 5. توحید در مالکیت 49
- اعتقاد مشرکان به شرک در قانونگذاری 49
- مالکیت مجازی غیر خدا 52
- مالکیت مجازی غیر خدا، به مشیت خدا 53
- فتاوای وهابیان 54
- بخش دوم: توحید عملی 54
- اشاره 54
- اشاره 56
- اشاره 56
- مباحث توحید در عبادت 56
- اوّل: مفهوم عبادت (بحث مفهومی) 56
- مفهوم الوهیت 57
- بررسی اقوال 58
- اشاره 60
- دوّم: توحید در عبادت از دیدگاه قرآن (بحث حکمی) 60
- اقسام عبودیت 62
- اشاره 62
- ١. مملوکیت منفعت 63
- ٢. عبودیت اطاعت 63
- ٣. تعظیم به قصد ربوبیت یا الوهیت 64
- ارکان عبادت 65
- اشاره 65
- الف) خضوع با اعتقاد به الوهیت 66
- ب) خضوع با اعتقاد به ربوبیت 67
- اشاره 68
- سوم: مصداق عبادت 68
- اطاعت از دستورات الهی همراه با اعتقاد صحیح 73
- فرق بین توجه به کعبه و توجه به بتها 75
- نقد 76
- تقسیم توحید نزد وهابیان 76
- ارکان عبادت نزد وهابیان 77
- نقد وبررسی 78
- دلیل فطرت بر توحید عبادی 80
- ارتباط بین توحید در خالقیت با توحید در عبادت 80
- ارتباط بین توحید ربوبی با توحید در عبادت 81
- ارتباط بین توحید الوهی با توحید در عبادت 81
- عبادت بتها با اعتقاد به خالقیت و رزّاقیت استقلالی 82
- الف) استعمال با (مِنْ دُونِ اللهِ) 85
- ١. دعا به معنای عبادت و پرستش 85
- اشاره 85
- انواع دعا وصدا زدن غیر 85
- اشاره 85
- ب) استعمال با مَعَ اللهِ 88
- اشاره 88
- ٢. دعا به معنای طلب وخواستن واستغاثه 88
- الف) دعا در امر دنیوی 89
- ب) دعا در امر آخرت 90
- ٣. دعوت به هدایت یا ضلالت 91
- الف) متعدی با «إلی» 91
- اشاره 91
- ب) متعدی با لام 92
- 4. دعا به معنای ندا 93
- 5. دعا به معنای ادعا 94
- خلط وهابیان بین دعای عبادت ودعای طلب وخواستن 94
- شبهه: تلازم بین دعای طلب با دعای عبادت 97
- پاسخ 98
- مطلق دعا و صدا زدن عبادت نیست 99
- شبهه: تقیید دعای طلب در کلمات وهابیان 102
- پاسخ 104
- دعای استقلالی، مخصوص خداوند متعال 109
- ٢. به نحو تبعیت 109
- ١. به نحو استقلالیت 109
- اشاره 109
- اعمال به نیت است 110
- بخش سوم: بررسی آیات متشابهات 113
- اشاره 113
- شبهه اول: دعا عبادت است! ! 133
- پاسخ به شبهات 133
- اشاره 133
- شبهه دوم: کفر بودن قصد اولیا 147
- شبهه سوم: عدم اعتقاد کفار به ربوبیت بتها 150
- شبهه چهارم: همصدایی با مشرکان 151
- شبهه پنجم: نهی از صدا زدن غیرخدا 152
- شبهه ششم: روزی خواستن از خدا 153
- شبهه هفتم: رفع گرفتاری از سوی خدا 154
- شبهه هشتم: کفایت کردن خدا 155
- شبهه نهم: بطلان صدا زدن غیر خدا 156
- شبهه یازدهم: فقط صدا زدن خدا هنگام اضطرار 157
- شبهه دهم: عدم اجابت دعا از سوی غیرخدا 157
- شبهه دوازدهم: لزوم پناه بردن به خدا 158
- شبهه چهاردهم: خدا، تنها برطرفکننده گرفتاریها 159
- شبهه سیزدهم: ظلم بودن صدا زدن غیرخدا 159
- شبهه پانزدهم: گمراهی مشرکان از صدا زدن خدا 160
- شبهه شانزدهم: عدم امکان اجابت دعا از سوی غیرخدا 168
- شبهه هفدهم: نهی از صدا زدن کسی همراه با خدا 171
- کتابنامه 173
الف) دعا در امر دنیوی
خداوند متعال میفرماید:
(قُلِ ادْعُوا اللهَ أَوِ ادْعُوا الرَّحْمنَ أَیّاً ما تَدْعُوا فَلَهُ الأَسْماءُ الْحُسْنی) (اسراء: ١١٠)
بگو: «الله» را بخوانید یا «رحمان» را، هر کدام را بخوانید، (ذات پاکش یکی است؛ و) برای او بهترین نامهاست!
و میفرماید: ( لا یسْأَمُ الإِْنْسانُ مِنْ دُعاءِ الْخَیرِ ) ؛ «انسان هرگز از تقاضای نیکی (و نعمت) خسته نمیشود» . (فصلت: ۴٩)
و میفرماید:
(وَ إِذا مَسَّهُ الشَّرُّ فَذُو دُعاءٍ عَرِیضٍ) (فصلت: ۵١)
ولی هرگاه مختصر ناراحتی به او رسد، تقاضای فراوان ومستمرّ (برای بر طرف شدن آن) دارد.
و میفرماید:
(قُلْ أَ رَأَیتَکُمْ إِنْ أَتاکُمْ عَذابُ اللهِ أَوْ أَتَتْکُمُ السَّاعَةُ أَ غَیرَ اللهِ تَدْعُونَ إِنْ کُنْتُمْ صادِقِینَ * بَلْ إِیاهُ تَدْعُونَ فَیَکْشِفُ ما تَدْعُونَ إِلَیهِ إِنْ شاءَ وَ تَنْسَوْنَ ما تُشْرِکُونَ) (انعام: ۴٠ و۴١)
بگو: به من خبر دهید اگر عذاب پروردگار به سراغ شما آید، یا رستاخیز برپا شود، آیا (برای حل مشکلات خود،) غیر خدا را میطلبید اگر راست میگویید؟ ! (نه) ، بلکه تنها او را طلب نمایید! واو اگر بخواهد، مشکلی را که بخاطر آن او را خواندهاید، برطرف میسازد؛ وآنچه را (امروز) همتای خدا قرار میدهید، (در آن روز) فراموش خواهید کرد.