توحید و اسماء و صفات صفحه 210

آن ای_ن است که ی_ا وج_ود خداون_د بدیه_ی است _ چنانکه برخی محققین تصریح کردهاند _ یا بدان جهت است که استدلال، معرفت خاص خداوند متعال را اثبات نمیکند. زیرا استدلال لمّی در مورد خداوند به سبب آنکه او علّتی ندارد، ممکن نیست. و استدلال إنّی نیز فایدهای ندارد؛ زیرا نتیجه استدلال از اثر به مؤثّر کلی رسیدن است نه مؤثّر خاص و معیّن.

4. بداهت معرفت خدا

برخی معتقدند که معرفت خداون_د بدیهی عقل_ی است و انسان با دیدن اثر بهآسانی، به مؤثّر پی میبرد و نیاز به استدلال ندارد. معلوم است که این بداهت با توجّه به معرفت فطری او و قرار گرفتن در جهت تعالیم و تربیتهای پیامبران او برای انسان تحقّق مییابد. زیرا روشن است که همه خردها به معرفت خدا مفطورند و انسان با دیدن آیات و نشانههای خدای تعالی او را به یاد میآورد. به همین جهت است که کار انبیا در مقابل امّتهایشان تذکّر دادن و رفع غفلت و نسیان و ارجاع آنها به آیات خلقت و عظمت بوده است؛ لذا قرآن سخن پیامبران را به امّتهایشان به این صورت نقل میکند :

(أَفِی اللّهِ شَ_کٌّ فاطِرِ السَّم_واتِ وَالأَرضِ). (1)

آیا در خدا که خالق آسمانها و زمین است، شک وجود دارد؟

5. نقش پیامبران و اوصیا در معرفت خدا

پیشتر بیان شد که معرفت خدا فعل خداست و هدایت اختصاص به او دارد و هیچ کسی در برابر او صفت هدایتگری ندارد. خدای تعالی خطاب به پیامبرش میفرماید:

(إِنَّکَ لا تَهْدِی مَنْ أَحْبَبْتَ وَل_کِنَّ اللّهَ یَهْدِی مَنْ یَ_شاءُ). (2)