- دیباچه 1
- اشاره 5
- اشاره 6
- اشاره 7
- جهان بینی مادی و الهی 7
- اشاره 9
- 1. شناخت حسی 9
- انواع شناخت 9
- 3. شناخت شهودی 11
- 4. شناخت عقلی 12
- 1. کینه توزی و نادانی 14
- موانع شناخت 14
- اشاره 14
- 2. هواپرستی 15
- اشاره 17
- ضرورت فراگیری اصول عقاید 17
- لزوم یقین در اصول عقاید 18
- ضرورت خداشناسی 23
- اشاره 23
- اصلی ترین شناخت 25
- خودشناسی مقدمه خداشناسی 26
- دلایل خداشناسی 27
- اشاره 27
- اشاره 27
- 1. دلیل فطرت 27
- فطرت توحیدی در روایت 29
- علت فاعلی 31
- علت غایی 32
- 2. دلیل نظم 33
- اشاره 33
- علت و معلول 35
- الف) برهان صدیقین 37
- اشاره 37
- 3. دلایل عقلی 37
- ب) برهان حدوث 38
- خدا در آیین یهود 42
- خدا در آیین مسیح 45
- اشاره 49
- اشاره 52
- ب) علم 52
- الف) کمال مطلق 52
- ج) حکمت 53
- د) قدیم بودن 55
- ه) اول و آخر بودن 56
- ز) قدرت 57
- ح) اراده 59
- ط) خشنودی و خشم 60
- ی) حضور همیشگی 61
- ک) حاضر و ناظر بودن 63
- اشاره 64
- 2. صفات سلبی 64
- الف) بی جهت و مکان بودن 65
- ب) دیده نشدن 66
- اشاره 68
- اشاره 70
- یگانگی خدا 71
- اشاره 72
- وحدت عددی و حقیقی 72
- اشاره 72
- 1. توحید ذاتی 72
- اقسام توحید 72
- دلیل تمانع 73
- توحید ذاتی در قرآن 75
- توحید ذاتی در روایات 76
- 2. توحید صفاتی 77
- اشاره 78
- 3. توحید افعالی 78
- الف) توحید در خالقیت 78
- 4. توحید در تشریع و قانون گذاری 81
- 5. توحید عملی 83
- اشاره 83
- الف) توحید در اندیشه 83
- ب) توحید در عبادت 84
- ج) توحید در اطاعت 86
- د) توحید در استعانت 87
- ه) توحید در توکل 89
- اشاره 93
- توحید ابراهیم 93
- توحید مسیح 97
- توحید حضرت محمد صلی الله علیه و آله 102
- انواع شرک 104
- اشاره 104
- 1. شرک ذاتی 104
- اشاره 104
- 4. شرک در ربوبیت 108
- 5. شرک در عبادت 109
- عوامل گرایش به شرک و پی آمدهای آن 113
- اشاره 113
- 1. هوای نفس 113
- 2. دل بستگی ها 114
- 3. سودجویی 115
- 4. وسوسه های شیطان 116
- پی آمدهای شرک 118
دیباچه
خداشناسی و توحید در فرهنگ اسلامی معنای لطیف و گسترده ای دارد. توحید؛ یعنی تنها خدا را «ملک الناس» و «یگانه دانستن». توحید؛ یعنی نفی هوس ها و طاغوت ها. توحید؛ یعنی سرکوب بت های درون و بیرون و حرکت در مدار حق و کوتاه سخن این که اساس دین را اعتقاد به وجود خدای جهان آفرین تشکیل می دهد. بنابراین، نخستین مسئله ای که برای جوینده حقیقت مطرح می شود و در پی پاسخ آن بر می آید، این است که آیا خدایی وجود دارد و دارای چه صفاتی است؟ البته برای شناخت خداوند راه های فراوانی وجود دارد که در کتاب های گوناگون فلسفی و کلامی و سخنان پیشوایان دینی وجود دارد. بعضی از این راه ها از مقدمات حسی و تجربی و بعض دیگر از مقدمات عقلی محضی تشکیل یافته است. از یک نظر می توان دلایل خداشناسی را به راه هایی تشبیه کرد که برای عبور از یک رودخانه وجود دارد. نوجوانان که ذهنی سبک بار و قلبی مهیا دارند، از راه های خیلی ساده بهتر می توانند خدای خویش را بشناسند و به بندگی او بپردازند. یکی از راه های ساده و هموار، بهره گیری از هنر داستان گویی است که افزون بر علاقه و پذیرش نوجوانان، چندان نیازی به مقدمات پیچیده و فنی ندارد.
پژوهشگر ارجمند جناب حجت الاسلام و المسلمین مرتضی بذرافشان