نوجوان و توحید صفحه 35

این آیه با توجه به حدیثی که در تفسیر آن آمده است، از یک حقیقت علمی پرده برداشته است. حقیقتی که در زمان نزول آیات، بر کسی آشکار نبود؛ زیرا در آن زمان هیئت بطلمیوس با قدرت هر چه تمام تر، بر محافل علمی جهان و بر افکار مردم حکومت می کرد و بر اساس آن نظریه، آسمان ها به صورت کراتی تو در تو، همانند طبقات پیاز، روی هم قرار داشتند و هیچ کدام سرگردان و بی ستون نبود بلکه هرکدام بر دیگری تکیه داشتند، ولی صد سال پس از نزول این آیات، بشر دریافت که کرات آسمانی هر کدام در مدار و جایگاه خود بی آنکه تکیه گاهی داشته باشند معلق و ثابتند و تنها چیزی که آنها را در جای خود ثابت نگاه می دارد، تعادل قوه جاذبه و دافعه است که یکی با جرم این کرات ارتباط دارد و دیگری مربوط به حرکت آنهاست.(1)

علت و معلول

از کالسکه پایین آمد و بی آنکه از نگهبانان اجازه بگیرد، وارد کاخ شد. او پس از پیمودن مسیری طولانی، آرام به کاخ مأمون قدم گذاشت. او دانشمندان و سرشناسانی را دید که گرد هم آمده بودند. آنان به دعوت حسن بن سهل، وزیر مأمون به این مجلس دعوت شده بودند. علی بن اسماعیل از شاگردان ممتاز امام موسی بن جعفر علیه السلام ، پس از گذشت زمان اندکی، حیران به تماشای صحنه ای ایستاد. او یکی از منکران خدا را دید که بالای مجلس نشسته است و با احترام بسیار وزیر، در حضور دانشمندان مسلمان، گستاخانه از بر حق بودن مکتب مادی گرایانه خود سخن می گوید و شگفت انگیزتر آنکه همه سرا پاگوش، به یاوه گویی های