- مقدّمه 2
- چکیده مقالات 2
- 1. توجّه به جایگاه انحصاری عقل در مباحث 4
- نقد و بررسی ابعاد عقلی نظریّه 4
- 2. لزوم مقایسه بین نظریّه مورد بحث با دیدگاه فلاسفه 5
- 3. تعریف و تفسیر انحصاری فلاسفه از علم 5
- 4. بیان فلاسفه صدرایی در لزوم و چگونگی تصوّر خدا 6
- 5. قرابت راه خداشناسی در نظریّه مورد بحث با راه فلاسفه 7
- 6. لزوم تجرید اختصاص به اوصاف جسمانی ندارد 9
- 7. تصدیق بلاتصوّر ممکن است 10
- 8. تنزیه خداوند باید از همه اوصاف مخلوقی باشد نه فقط اوصاف اجسام 11
- 9. پاسخ به ایراد خلط مفهوم با مصداق 13
- 10. بحث اشتراک لفظی و معنوی 14
- منابع 16
چکیده: براساس معارف اهل بیت علیهم السلام ، معرفت خداوند، بین حد لاتعطیل و لاتشبیه دانسته شده و در روشهای بشری معرفت خدا فلاسفه به ورطه تشبیه و قائلان به اشتراک لفظی به ورطه تعطیل افتاده اند.
اصل عدم مشابهت این است که ذات پروردگار برای ما ناشناخته می ماند، صفات و افعال خدا هم چنین است. مبرّابودن خداوند از هر نقصی قول به تعطیل را نفی می کند بدون آنکه تشبیهی لازم آید.
احکام قطعی عقل در فهم و تفسیر او از نقلی، جایگاه منحصر به فرد و بی بدیل دارد که از این احکام به عنوان مستقلاّت عقلیّه نام برده می شود. وجود برخی تفکّرات و پذیرفته شده های قبلی به عنوان احکام عقلی، حجابی برای برداشت از آیات و روایات است.
در فلسفه علم به دو قسم حصولی و حضوری منحصر شده و خارج از آن جهل تلقّی می شود، این بعضی در معرفت بشر نسبت به خالق خویش نیز جاری است و تصوّر بوجه از ذات خداوند پایه معرفت است.
مفاهیمی که به مخلوقات نسبت داده می شود به شرط تجرید از لوازم و صفات جسمانی، بر خداوند قابل اطلاق اند، صاحب این نظریه تأکید می کند این تجرید صرفا از خصوصیّات جسمانی است.
اوصاف جسمانی نشان از مخلوقیّت اند و چون عقلا بین خدا و خلق
1- دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه تربیت مدرس.