- بسم الله الرحمن الرحیم 1
- 2. ارزش معرفت خدا در مقایسه با سایر معارف 2
- 3. معرفت خدا، هدف خلقت 2
- 4. معرفت خدا، مایۀ سکون و آرامش 3
- تفاوت معنایی علم و معرفت 4
- فطری بودن معرفت خدا 4
- 1. معنای لغوی فطرت 4
- 2. فطری بودن معرفت خدا در قرآن کریم 5
- 3. فطری بودن معرفت خدا در روایات 8
- 1. عالم ارواح 12
- اشاره 12
- مواقف اعطای معرفت خدا به انسان 12
- 2. عالم ذرّ 14
- خودآزمایی 22
- درس دوم: معرفت خدا به خدا 23
- اشاره 23
- معرفت خدا به خدا 24
- معرفت خدا به خدا، همان معرفت فطری 27
- امتناع معرفت خدا به خلق (غیرخدا) 27
- معرّفی خدا به واسطۀ اسماء الهی 29
- روایات به ظاهر مخالف با روایات معرفه الله بالله 30
- اشاره 33
- معرفت صنع خداست 33
- الف) آیات قرآن کریم 34
- ب) روایات معصومین (علیهم السّلام) 36
- مراتب معرفت 39
- روایات به ظاهر مخالف با این که معرفت، صنع خداست 40
- حلّ تعارض ظاهری و جمع بندی میان این دو گروه از روایات 42
- انسداد راه معرفت خدا از سوی بندگان 44
- نقش عقل در معرفت خداوند 46
- نقش پیامبران و اوصیا در معرفت خدا 47
- خودآزمایی 49
- اشاره 50
- درس سوم: توحید و اسماء و صفات 50
- توحید 51
- انواع توحید 52
- اشاره 52
- 1. توحید ذاتی 53
- 2. توحید صفاتی 54
- 3. توحید افعالی 55
- 4. توحید عبادی 56
- 1. معنای لغوی اسم و صفت 57
- اسماء و صفات 57
- 2. معنای اسم و صفت در روایات اهل بیت (علیهم السّلام) 58
- نکتۀ نخست 59
- 3. بررسی روایات مربوط به اسماء و صفات 59
- اشاره 59
- نکتۀ دوم 60
- نکتۀ سوم 62
- نکتۀ چهارم 63
- نکتۀ پنجم 65
- نکتۀ ششم 66
- خودآزمایی 69
- منابع و مآخذ 70
- الملخّص 74
- BOOK SUMMARY 75
- Oneness of Allah 76
- بسم الله الرحمن الرحیم 77
- infopalermalmohammad.com In the Name of Allah, the Compassionate, the Merciful 78
همچنین امام باقر (علیه السّلام) در همین زمینه می فرمایند:
بِنَا عُبِدَ اَللَّهُ وَ بِنَا عُرِفَ اَللَّهُ وَ بِنَا وُحِّدَ اَللَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی.(1) خداوند به واسطۀ ما عبادت و شناخته می شود و به واسطۀ ما خدا به توحید یاد می شود.
همان طور که پیش از این بیان گردید، همیشه و در همه جا، معرفت فعل خدای متعال بوده و هیچ کسی در این زمینه با او شریک نیست. امّا این فعل خداوند، طبق سنّت الهی و به خواست خداوند عزّوجلّ، از طریق خاصّی صورت می گیرد و مشروط به اموری خاص از جمله تربیت و تعالیم و تذکّرات انبیا و اوصیا گردیده است. هرچندتذکار پیامبران به خودی خود معرفت بخش نیست، امّا طبق سنّت الهی، اعطای معرفت از سوی خداوند، مشروط به این تذکار شده است. با این توضیحات، معنای روایات معصومین (علیهم السّلام) که می گویند خداوند به واسطۀ ما شناخته می شود و نقش پیامبران و اوصیای الهی در معرفت خداوند متعال، روشن گردید.
1- کافی، ج 1، ص 145؛ بحار الأنوار، ج 23، ص 102.